Ήταν εκεί, στα Γιάννενα, τη δεκαετία του ’90, το διαμέρισμα της Σμαρώς  που μπήκε προς ενοικίαση για φοιτητές.  Όχι ακριβώς το διαμέρισμα αλλά ένα δωμάτιό του, αυτό, το μικρότερο υπνοδωμάτιο που έβλεπε στην πάροδο της οδού Λύγκου.
Κοινόχρηστη τουαλέτα και κουζίνα, σάλα  πολλών τετραγωνικών.  Χωρίς δυνατότητα τηλεφώνου.  Μεγάλη  τηλεόραση  και καλοριφέρ που δεν άναβαν. Η  ιδιοκτήτρια λεχώνα, που την παράτησε ο άντρας της, με τα δύο της παιδιά  είχε μαζευτεί στο πατρικό της, με το βρέφος και το μεγαλύτερο κοριτσάκι.

Σ΄ αυτό το ευρύχωρο σπίτι χωρούσαν και με το παραπάνω τα φοιτητικά όνειρα τού πρωτοετούς  που έρχεται να λάβει γνώση και πολιτισμό από το Πανεπιστήμιο.

Η υποδοχή με την άφιξη έγινε μέσα στα παράπονα τής εν διαστάσει συζύγου γιατί την παραμελούσε εκείνος, γιατί  την υποτίμησε, γιατί τον έδιωξε.  Στο μικρό κουζινάκι του κάτω σπιτιού προσφέρθηκε για βραδινό σούπα με τυρί φέτα στους ενοικιαστές.

Το δωμάτιο επιπλώθηκε με  ράντσο, τραπεζάκι  πτυσσόμενο,  καρέκλα  και σκαμπώ.  Τις νύχτες  της παγωνιάς  τα παντζούρια έκλειναν ερμητικά μπροστά στο ηπειρώτικο ψύχος, ενώ αν ο καιρός το επέτρεπε η ευχόμενη σταδιοδρομία του φοιτητή ανηφόριζε με τη ματιά το  απότομο στενάκι  και επέστρεφε για να χωθεί στις κρύες σελίδες των σημειώσεων.

Μοναδική ανθρώπινη παρουσία τους πρώτους μήνες, εκείνη η πονεμένη νεαρή γυναίκα, πληγωμένη από το γάμο της και οι συνδικαλιστές που χτυπούσαν την πόρτα για «διαφώτιση» πρωτοετούς.

Η γυναίκα εισορμούσε απ’ τη σκάλα  μέσα σε χαρακτηριστικό επίμονο βήχα, μιλώντας για τις γυναικολογικές επιπλοκές της γέννας, φώναζε ανεξέλεγκτα και, δια ασήμαντο λόγο,  σε ντοπιολαλιά και εξαφανιζόταν βιαστική. Δήλωνε δε κάθε φορά πως  βρίσκεται σε δίαιτα και χάνει κιλά  για να ξεφύγει  απ’  τα δεινά της μητρότητας.
Εκεί μέσα δόθηκε η πρώτη εξεταστική, με τη σπιτονοικοκυρά να κάνει οικονομία στο πετρέλαιο,  να μνημονεύει  τον απελθόντα σύζυγο ξανά και ξανά και  να απαξιώνει  κάθε ψήγμα γνώσης που έφερνε η φοιτητική τσάντα. Φοιτητής = Μαύρος κυνηγός.

Μια ζωή που ματαιώθηκε και μια ζωή που ξεκινούσε, συναντιόντουσαν μπροστά σε κείνη τη μοντέρνα σκονισμένη τραπεζαρία.

Στο τραπέζι άρχισαν να συλλέγονται σιγά σιγά  εικόνες αγίων, του Χριστού και της Παναγίας και συχνά εύρισκες  μεγάλες  λαμπάδες  αναμμένες  προς  τιμήν τους.

Στο  νοικιασμένο  δωματιάκι  ο Θουκυδίδης, ο  Πετρώνιος, οι  περσικοί  πόλεμοι  και η νεότερη ελληνική ποίηση  έδιναν το προβάδισμα στη μάθηση,  ενώ  στο διάδρομο ηχούσε  ο επιδεικτικός  εκείνος  βήχας  της σπιτονοικοκυράς. «Κακό μάτι» έλεγε πως ήταν ο βήχας γιατί  από το γεγονός του τοκετού και μετά διατεινόταν πως ο γυναικολόγος της  είχε αρχίσει να την κορτάρει. Έτσι κάθε φορά ακουγόταν τα σχετικά λόγια του ξεματιάσματος και η αναφορά στο όνομα του γιατρού.

Στο μεταξύ η φοιτητική ζωή εμπλουτίζονταν: καινούργιοι φίλοι, παρέες, τα αμφιθέατρα, καλλιτεχνική τροφή και μελέτη. Στον  εσωτερικό χώρο του διαμπερούς εκείνου διαμερίσματος, προικώον της  πικραμένης  ιδιοκτήτριας,   μύριζες  μόνο το λιβάνι που άναβε τα βράδια  μπροστά στους αγίους  κι έβρισκες στο ημίφως τη φιγούρα της  να σέρνεται  και να μονολογεί  για τον άντρα της, για το γιατρό, για τον άντρα της  και ν΄ απαγγέλει τα ξόρκια κατά  το ξεμάτιασμα.

Στα τέλη Ιουνίου, όταν πια φόρεσε τ΄ άσπρα και κομψή  από τις δίαιτες  μέσα στο μακρύ φόρεμα περίμενε τον Ιησού για να την παντρευτεί, κλείστηκε στον μοναχικό θάλαμο του ψυχιατρικού τομέα στο Χατζηκώστα νοσοκομείο της πόλης.  Έτσι από το πανεπιστήμιο μετέβην στο ψυχιατρείο για να την επισκεφτώ και  ν΄ αποκομίσω  γνώση βιωματική.

Κι από τότε ο Βιζυηνός καταξιώθηκε στη φιλολογική μου συνείδηση ως σπουδαίος  λογοτέχνης.  Ένας συνειρμός που δεν έφυγε από τη σκέψη μου ποτέ: πανεπιστήμιο-Βιζυηνός- φρενοκομείο.