Tu règnes sur ta classe,

Avec douceur et grâce

Ta patience est sans fin

(Poesie d’ un enfant)

Α’  Μέρος

Sœur Élisabeth,

Avec tellement des nostalgies pour la jeunesse et pour le commencement de l’éducation,

αvant le temps de mémoires, je vous écris avec tant de respect en vous expresse le cause de ne pas répondit an vos dernières lettres. Cette année j’ai appris beaucoup mais ce que j’ai préféré c’est votre sourire et votre  gentillesse…

Ήμουν αρκετά  κοινωνική  και διατηρούσα φιλίες παρ’ όλη την συνεχή μετακίνηση της οικογένειάς μου από τόπο σε τόπο. Βρίσκω τώρα γράμματα, αποκόμματα γραμμάτων, μονές σελίδες  που μου διεγείρουν την φαντασία, μαρτυρίες από  την παιδική ηλικία. Τρεις φιλίες ξεχωρίζουν και σημάδευσαν την ηλικία του δημοτικού. Η φίλη Άλεξ, στην Κύπρο, η Μαριάννα από την Βουλγαρία,  στην Βαγδάτη  και η Δομινικανή Γαλλίδα αδελφή Ελίσάβετ, δασκάλα μου στο σχολείο στην Βαγδάτη. Σήμερα θέλω  να κάνω ένα μνημόσυνο στην  αδελφή Ελισάβετ.

Μνήμη, μνημοσύνη, μνημόσυνο, μνήμα, μήνυμα, μμμ… Μάνα…

Δεν ξέρω πως ακριβώς ήμουν παιδί. Πως  εκφραζόμουν, πως επικοινωνούσα με τους άλλους, τις αντοχές μου,  ποια η συμπεριφορά μου, τα συναισθήματά μου. Από τις μαρτυρίες των δικών μου, από την αλληλογραφία μου, την εποχή εκείνη, τις  φωτογραφίες και  ό,τι  έχει μείνει στις δικές μου αναμνήσεις,  αρχίζω  ψάχνοντας και έχω καθυστερημένα, μια εικόνα  της Μαρίας παιδί. Νομίζω ότι τίποτα δεν μένει το ίδιο, όλα αλλάζουν μορφή και περιεχόμενο.  Είναι νόμος της φύσης και το να ζητάμε  να βρούμε στον εαυτόν μας, μια συνέχεια, είναι ανθρώπινη ανάγκη αλλά θα πρέπει αυτήν την συνέχεια να την δούμε και λίγο διαφορετικά. Με τις αλλαγές αυτές, τις μεταμορφώσεις, ανακαλύπτουμε τις πολλές πλευρές  του ανθρώπου,  την νομοτέλεια και την διαφορετικότητα στο ανθρώπινο είδος και με την αποστασιοποίηση από το εγώ, ερχόμαστε σε επαφή με περισσότερες πλευρές από αυτό που είμαστε πραγματικά. Αυτό – παρατήρηση στον ίδιο μας τον εαυτόν,  μια αποστασιοποίηση και αποτέλεσμα, η  απόχτηση  μεγαλύτερης γνώσης  για τον άνθρωπο.  Δύο επιστολές της  δασκάλας μου, φώτισαν  εκείνη την εποχή και σκαλίζοντας χαρτιά  βρήκα  συμπληρωματικό υλικό. Στα γράμματα της,  μνημονεύει όσες αδελφές χάθηκαν, με ρωτά για την δική μου οικογένεια,  αναφέρει κάποια νέα από το σχολείο  και με γεμίζει με ευχές και προσευχές ζητώντας ευγενικά και ζεστά να την θυμάμαι και να της γράφω. Τότε  πήγαινα σε ένα σχολείο  καλογραιών. Δεν ήξερα κάτι παραπάνω και δεν είχα το ενδιαφέρον να το ψάξω. Εξ άλλου τόσα καινούργια πράγματα για μένα,   ένα άλλος τόπος, γλώσσες, σπουδές, ήθη και έθιμα  τόσο μα τόσο νέα στοιχεία,   δεν θα μπορούσα να ενδιαφερθώ  και για το τι είδους καλογριές ήταν, σε ποιο δόγμα ανήκαν. Ήξερα πως ήταν καθολικές  εξ αλλού στην εκκλησία του σχολείου  που πηγαίναμε μια φορά τη εβδομάδα, είχα δει όλες τις διάφορες στην λειτουργία και στην δομή του εκκλησιαστικού χώρου  από τη ορθόδοξη Ελληνική  εκκλησία. Όμως μέχρι εκεί, δεν ήξερα κάτι πιο ειδικό. Στα χέρια μου κρατώ  το επίσημο χαρτί  του σχολείου. Τώρα  εξηγείται  η σπουδή  στην τέχνη,   στην μουσική και  στο εύρος της εκπαίδευσης πoυ μας προσέφεραν.  Οι Δομινικανοί δίνανε μεγάλη   σημασία στην γνώση και επιδίωκαν το μέγιστο κέρδος και ευχαρίστηση από την εφαρμογή της  γνώσης.

«Αξιοπρόσεκτο πάντως είναι το γεγονός, ότι γενικά οι Δομινικανοί εκτιμούν ιδιαίτερα τη γνώση και ασχολήθηκαν περισσότερο από κάθε άλλους στα γράμματα και τις επιστήμες· πολλοί από τους οποίους διακρίθηκαν ιδιαίτερα, καταλαμβάνοντας επίζηλες θέσεις, τόσο στην Εκκλησία όσο και σε Πανεπιστήμια, ως καθηγητές. Επίσης πολλοί ακόμη εργάσθηκαν με ζήλο σε ιεραποστολές, όπως πολλοί υπήρξαν και αρχιτέκτονες, ζωγράφοι και αγαλματοποιοί».

Εκείνο τον καιρό λόγω της ανοικοδόμησης  της Βαγδάτης,  όλων των ειδών οι ειδικότητες και εθνικότητες μαζεύτηκαν στην πόλη και σε όλη την επικράτεια του Ιράκ.  Το σχολείο μου ήταν θηλέων με κοπέλες  από όλον τον κόσμο. Η πρώτη γλώσσα ήταν η γαλλική και η δεύτερη η αγγλική. Την πρώτη χρονιά  έκανα μεγάλη προσπάθεια να την περάσω την τάξη.   Όταν έφτασα εκεί, δεν ήξερα καθόλου ούτε γαλλικά ούτε αγγλικά. Όλα τα μαθήματα ήταν στα γαλλικά. Παρ’ όλα αυτά,  βγήκα τρίτη στην τάξη μου και το  βραβείο μου ήταν ένα βιβλίο. Τα δώρα, πάντα βιβλία, τα αποφάσιζαν  οι δάσκαλοι της κάθε τάξης μαζί με την αδελφή  Ελισάβετ. Δεν ξέρω πως και γιατί αποφάσισαν να μου δωρίσουν ένα βιβλίο εικονογραφημένο με την ζωή και το έργο τη Έλεν Κέλερ. Σημαδιακό βιβλίο. Αργότερα όχι πολύ μετά,  στην επιστροφή μου στην Αθήνα  έγινα  μέλος της Αμερικάνικης Βιβλιοθήκης  και εκεί βρήκα την  ολοκληρωμένη βιογραφία της  Έλεν Κέλερ. Πιστεύω  ότι η  Αδελφή  Ελισάβετ είχε την γνώση και τη εμπειρία μια και ήταν από τις πιο ηλικιωμένες αδελφές στο σχολείο μας, για να μπορεί να αισθανθεί τα παιδιά και την ιδιαίτερη κλήση της κάθε κοπέλας. Είμαι  ευγνώμων  που γνώρισα αυτή τη γυναίκα και φοίτησα κοντά της δύο χρόνια. Τώρα που τα σκέπτομαι όλα αυτά,  μου κάνει εντύπωση η σχέση που είχα  κτίσει με την αδελφή  Ελισάβετ, και εκείνη  ονόμαζε την πατρίδα μου, ευλογημένο τόπο,  στα γράμματά της.

[Συνεχίζεται…]

Σημείωση: Σήμερα τα Μοναστήρια των Δομινικανών κυμαίνονται σε 300 ανδρών, με 3.000 μοναχούς και 90 γυναικεία, με 1.500 περίπου μοναχές. Αξιοπρόσεκτο πάντως είναι το γεγονός, ότι γενικά οι Δομινικανοί εκτιμούν ιδιαίτερα τη γνώση και ασχολήθηκαν περισσότερο από κάθε άλλους στα γράμματα και τις επιστήμες· πολλοί από τους οποίους διακρίθηκαν ιδιαίτερα, καταλαμβάνοντας επίζηλες θέσεις, τόσο στην Εκκλησία όσο και σε Πανεπιστήμια, ως καθηγητές. Επίσης πολλοί ακόμη εργάσθηκαν με ζήλο σε ιεραποστολές, όπως πολλοί υπήρξαν και αρχιτέκτονες, ζωγράφοι και αγαλματοποιοί.

[Copyright ©  Μαρία  Σκουλαρίκου-Πανούτσου]