Χαρούκι Μουρακάμι / Μικρό βιογραφικό
Ο Χαρούκι Μουρακάμι θεωρείται ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους συγγραφείς παγκοσμίως. Γεννήθηκε στο Κιότο το 1949 και παντρεύτηκε πολύ νωρίς, λίγο μετά τα είκοσι. Μαζί με τη γυναίκα του άνοιξαν ένα τζαζ κλαμπ στο Τόκιο με το όνομα Peter Cat. Ο Μουρακάμι αποδίδει την απόφασή του να γράψει σε μια παράδοξη στιγμή αιφνίδιας έμπνευσης κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπέιζμπολ. Παράλληλα με τη νυχτερινή εργασία του, εξακολούθησε να γράφει και να μεταφράζει μεγάλους Αμερικανούς συγγραφείς, αλλά στράφηκε αποκλειστικά στη συγγραφή μόνο μετά την τεράστια επιτυχία του μυθιστορήματος ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ ΔΑΣΟΣ, το οποίο έχει πουλήσει περισσότερα από 10.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έγινε κινηματογραφική ταινία. Έκτοτε ο Μουρακάμι μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στην Ιαπωνία και τη Χαβάη, δουλεύοντας με πρωτοφανή συνέπεια τα μυθιστορήματά του. Αγαπάει ιδιαίτερα και έκανε κάποτε, μόνος του, τη διαδρομή του κλασικού μαραθωνίου της Αθήνας. Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Franz Kafka, Jerusalem και Hans Christian Andersen, καθώς και το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της Ιαπωνίας, το Yomiury, ενώ βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στους υποψηφίους για το βραβείο Νόμπελ.
Αναλύοντας τον Μουρακάμι – Συγγραφικό ισοζύγιο
Ο Μουρακάμι έχει πρωτότυπη αφηγηματική τεχνική και εξαιρετικό ρυθμό στα γραπτά του. Όπως τα περισσότερα έργα Ασιατών λογοτεχνών έτσι και τα δικά του δεν έχουν το κλασικό ευρωπαϊκό μοτίβο: πλοκή-κορύφωση- κάθαρση. Το όνειρο, το μεταφυσικό, το φανταστικό ενυπάρχει στα γραπτά του. Ο μαγικός ρεαλισμός στα καλύτερά του με δεδομένο ότι ο εν λόγω συγγραφέας με απλή και κατανοητή γραφή σε κερδίζει αμέσως και σε κάνει συμμέτοχο στη δική του περίεργη κοσμοθεωρία και άποψη για τη ζωή γενικότερα.
H αγάπη, ο έρωτας που πληγώνει, η αγωνία του ανθρώπου να βρει σημαντικές αξίες και ιδανικά, η τέχνη, η μουσική, η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος είναι συνηθισμένα θέματα των βιβλίων του.
Παίζει συνέχεια με το υποσυνείδητο, έχει αναφορές και στον σουρεαλισμό ενώ συγγραφικά χρησιμοποιεί την τεχνική ανάπτυξης σε διάφορες χρονικές στιγμές, ριψοκίνδυνη μεν αλλά πάντα με ικανοποιητικά αποτελέσματα δε.
Διαβάζοντας τα βιβλία του θαρρείς πως αυτά δεν τα γράφει συγγραφέας αλλά ένας ποπ καλλιτέχνης, ένας σουρεαλιστής ζωγράφος ή κάποιος έμπειρος κινηματογραφιστής.
Οι ήρωές του είναι συνήθως μόνοι, χαμένοι στο δικό τους κόσμο ενώ μονίμως κάτι ψάχνουν. Παρόλο που αρχικά σκύβει πάνω τους χτίζοντάς τους ιδανικά με πάθη, ανασφάλειες και ψυχολογικές διακυμάνσεις στη συνέχεια φαίνεται να μην αγωνιά το ίδιο. Τους αφήνει να αυτονομηθούν, δεν τους βοηθά, δεν μαθαίνουμε το μετά, θέτει πολλά ερωτήματα και τελικά δεν απαντά στα περισσότερα.
Θυμίζει τον Κάρβερ στα ανοικτά του φινάλε μόνο που με τον Ιάπωνα κάποιες φορές εκτός από τους ήρωες και εμείς οι αναγνώστες βρισκόμαστε στα πρόθυρα να κάνουμε χαρακίρι. Τόσο απότομα και τόσο μη αναμενόμενα μοιάζουν.
Αλλά έτσι δεν είναι ζωή; Πόσο συχνά καταπολεμάμε τους εσωτερικούς δαίμονές μας και νιώθουμε ικανοποιημένοι με το πώς πήγαν τα πράγματα; Σπάνια.
Αν και τα έργα του δεν φαίνονται πολύπλοκα, εν τούτοις απαιτούν δεύτερο και τρίτο επίπεδο ανάγνωσης καθώς ο πονηρός Σαμουράι κάτω από μια απρόσκοπτη ροή λέξεων και εικόνων κρύβει πολλά και σημαντικά νοήματα.
Με δυνατές λέξεις εικόνες, με εσωτερικότητα, με το όνειρο και τη φαντασία.
Με την εμμονή στο σεξ σε ότι και αν γράφει. Αλλά το κάνει να φαίνεται όμορφο και καθόλου άσεμνο σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους του που είτε υπερβάλλουν με διάχυτες ερωτικές σκηνές και έντονες σεξουαλικές περιγραφές είτε ντρέπονται και δεν καταφέρνουν τελικά να περιγράψουν μια απολύτως φυσιολογική λειτουργία μεταξύ δύο ανθρώπων.
Αν και όπως λέει η Ρέϊκο στο «Νορβηγικό δάσος»:
«Αυτό που μας κάνει πιο φυσιολογικούς είναι να γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε φυσιολογικοί».
Ο Μουρακάμι είναι χαμηλών τόνων συγγραφέας με ένα αγνό και μαγικό ύφος στη γραφή του, το οποίο μας μεταφέρει με θαυμαστή ευκολία στους μαιάνδρους της ψυχής των ηρώων του. Στην ουσία γράφει κατευθείαν στην ψυχή μας χωρίς να κάνει συγγραφικό show-off με βαρύ λεξιλόγιο και δυσνόητες εκφράσεις. Αυτά τα στοιχεία τον κάνουν προσιτό στο ευρύ κοινό και φυσικά τον απομακρύνουν από την κοκεταρία και την υψηλή διανόηση των βραβείων Νόμπελ.
Δεν πειράζει, αυτός θα συνεχίζει να ξυπνάει τέσσερις η ώρα τα ξημερώματα να γράφει, μετά να ασχολείται με τα φυτά και τις γάτες του ακούγοντας τζαζ, ύστερα να τρέχει πολλά χιλιόμετρα προπονούμενος για ένα ακόμα μαραθώνιο και τελικά να πέφτει στις εννέα η ώρα κατάκοπος για ύπνο. Είναι γεμάτος άνθρωπος και συγγραφέας, του αρκεί που τα έχει βρει με τον εαυτό του και που τα έργα του αρέσουν στους αναγνώστες. Ίσως κάποιες φορές οι ανάγκες μας να μην είναι πραγματικές και τα «θέλω» μας επώδυνα και αυτό που να μετρά να είναι μόνο να είμαστε αυθεντικοί και εντάξει με τον εαυτό μας.
Νομίζω πως ο Μουρακάμι δεν μπορεί να χωρέσει στα στενά όρια μιας κριτικής για το έργο του όπως άλλοι συγγραφείς. Και αυτό όχι φυσικά γιατί είναι ανώτερος από αυτούς αλλά γιατί η ανάγνωση των έργων του από μόνη της απαιτεί μια σύνθετη αισθητηριακή εμπειρία που ο καθένας νιώθει διαφορετικά συναισθήματα και αποκομίζει διαφορετικά μηνύματα. Είναι το συναίσθημα που ξεχειλίζει, όχι το συνηθισμένο, το χιλιοδοσμένο, το τρικ που χρησιμοποιούν πολλοί συγγραφείς κάνοντας επίκληση σε αυτό. Αλλά το αγνό που βγαίνει από την ψυχή ενός ανθρώπου με σκοπό να αγγίξει την ψυχή άλλων ανθρώπων.
Θετικό πρόσημο φυσικά για ένα τίμιο, εργατικό, συναισθηματικό συγγραφέα και άνθρωπο.
Τα έργα μιλάνε, όχι τα λόγια
ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ ΔΑΣΟΣ
I once had a girl, or should I say, she once had me…
She showed me her room, isn’t it good, Norwegian wood?
Ο Τόρου Βατανάμπε δε χρειάζεται τη μυρωδιά καμιάς μαντλέν, αρκούν οι στίχοι και η μουσική των Μπιτλς για να ελευθερωθεί η μνήμη, ανεξέλεγκτη, και να ανασύρει κομμάτια του εαυτού της από το μακρινό παρελθόν. Οδηγημένος από τη μελωδία, ο Τόρου θυμάται τη Ναόκο, την πρώτη μεγάλη του αγάπη – και κορίτσι του καλύτερου φίλου του. Η Ναόκο αγαπούσε αυτό το τραγούδι και ποιος μπορεί να πει αν είναι η γυναίκα ή η μουσική -ή και οι δύο- που γεννούν στον Τόρου τις εικόνες της φοιτητικής του ζωής, είκοσι χρόνια πριν, στο Τόκιο, την έντονη εποχή των παθών, του ερωτισμού και του σεξ, αλλά και την εποχή της ματαίωσης, των άτυχων επιθυμιών, της απώλειας. Είναι η εποχή που εισβάλλει στη ζωή του σαρωτικά η Μιντόρι, η γυναίκα-γρίφος και δίλημμα, η γυναίκα-ορόσημο που έμαθε στον νεαρό Τόρου Βατανάμπε τι σημαίνει να επιλέγεις ανάμεσα στο μέλλον και στο παρελθόν.
Βαθύτατα υπαρξιακός και παράδοξα ρεαλιστής, ο μεγάλος Χαρούκι Μουρακάμι σε αυτό το πιο ανθρώπινο από τα μυθιστορήματά του στήνει μια περίλυπη, νοσταλγική γιορτή για τη χαμένη νιότη και τον έρωτα που γλιστρά συνέχεια, μα δίχως να μας στερεί ποτέ τη γλυκύτητα της προσδοκίας του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΤΟ ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΠΟΥΛΙ
“Τελικά, είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να καταλάβει απόλυτα κάποιον άλλο; Μπορεί να επενδύουμε άπειρο χρόνο και ενέργεια στην επίμονη προσπάθεια να μάθουμε ένα άλλο πρόσωπο, αλλά στο τέλος πόσο μπορούμε να πλησιάσουμε την ουσία αυτού του προσώπου; Πείθουμε τον εαυτό μας ότι γνωρίζουμε καλά αυτό το άλλο άτομο, αλλά μαθαίνουμε ποτέ στ’ αλήθεια κάτι σημαντικό για οποιονδήποτε;”
Ο τριαντάχρονος Τόρου Οκάντα χάνει τη δουλειά του, τη γάτα του και λίγο αργότερα τη γυναίκα του και αποδύεται στην αναζήτησή τους. Η ήρεμη ρουτίνα της ζωής του ανατρέπεται και ξεκινά μια παράξενη διαδρομή στην οποία τον καθοδηγούν (αν και ασαφώς) διάφοροι χαρακτήρες που ο καθένας τους έχει να του αφηγηθεί και από μια ιστορία. Αστυνομικό μυστήριο, το χρονικό ενός γάμου υπό διάλυση, μια ανασκαφή θαμμένων μυστικών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: το αριστουργηματικό αυτό μυθιστόρημα είναι όλα αυτά μαζί, αλλά κυρίως μια απόδειξη της ακατάτακτης συγγραφικής ευφυΐας του Μουρακάμι. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Ο ΚΑΦΚΑ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ
Ένα νεαρό αγόρι, ο Κάφκα Ταμούρα, το σκάει από το σπίτι του και για να ξεφύγει από την εκπλήρωση μιας τραγικής οιδιπόδειας προφητείας και για να αναζητήσει τη μητέρα του και την αδελφή του που έχουν εξαφανιστεί από χρόνια. Ένας αφελής και όχι ιδιαίτερα έξυπνος γέρος, ο Νακάτα, που δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει το σοκ που υπέστη στα παιδικά του χρόνια, αναζητά τον χαμένο εαυτό του. Η αναζήτησή του εν μέρει συμπληρώνει και εν μέρει εξηγεί τη φυγή του Κάφκα.
Καθώς οι δρόμοι τους έρχονται ολοένα και πιο κοντά, και γίνεται σταδιακά ξεκάθαρο το γιατί, ο Χαρούκι Μουρακάμι βυθίζει τους αναγνώστες του σ’ έναν κόσμο όπου οι γάτες μιλούν, τα ψάρια πέφτουν απ’ τον ουρανό και τα πνεύματα γλιστρούν έξω από τα σώματα για να κάνουν έρωτα ή να διαπράξουν φόνο.
Ένας από τους μεγαλύτερους παραμυθάδες παγκοσμίως στην καλύτερη στιγμή του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΑΤΑΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΠΟΥ
[Πηγή φωτογραφίας: loukini.gr]
Αφήστε το σχόλιο σας