Μήπως  ξεχνάμε  ότι η  αξιοπρέπεια ως δομικό υλικό  μιας κοινωνίας   δεν είναι ούτε απατηλή,  ούτε άχρηστη ιδιότητα;

Αθήνα 2017

Με τις επιχορηγήσεις είχα μια  μόνιμη άρνηση και να τις κυνηγήσω και όποτε το προσπάθησα  -ίσως μια φορά  επίσημα-  έπεσα στον φοβερό και αναξιοπρεπή ανταγωνισμό «τρείς  και ο κούκος κάθε χρονιά». Αν δε ήταν τρεις,  ήταν δεκατρείς και ο κούκος. Τις φορές που  πήρα  μέρος σε διεθνή φεστιβάλ,  κάτι που δεν το τολμούσαν οι κρατικοί οργανισμοί του θεάτρου, το Υπουργείο  υποχρεωνόταν να κάνει (κάποιες φορές, όχι όλες όσες ήμουν καλεσμένη), τα εισιτήρια των συμμετεχόντων:  Ηθοποιοί και τεχνικοί. Τα έξοδα  πολλά της παραγωγής και για να ετοιμαστεί η παράσταση και, στην συνέχεια, η συμμετοχή  στο φεστιβάλ,  όπως του Εδιμβούργου του Λονδίνου κ.α..  Έτσι  αποφάσισα κάποια φορά να επισκεφτώ  έναν  διευθυντή τραπέζης τον κύριο  Α. για ενίσχυση του στόχου μας. Παραθέτω μια σημείωση [1] – τι μου θυμίζουν… τι μου θυμίζουν… αυτές οι σημειώσεις! – που βρήκα σε ημερολόγιο  του 1998  σχετικά  με το θέμα που εν συντομία θίγω εδώ. Κάπως  έτσι μίλησα στον  διευθυντή της τράπεζας  με σκοπό να επιχορηγηθεί η συμμέτοχή μας  σ΄ ένα  διεθνές φεστιβάλ  θεάτρου, που ήμασταν καλεσμένοι. Σε μια γενικότερη συζήτηση που είχαμε μεταξύ μας ειπώθηκε:

«Ο χώρος μου δεν επιχορηγείται. Εμείς  ξεκινάμε κάπως ανάποδα από τον άλλο κόσμο.

Πρώτα δουλεύουμε πολύ και μετά σκεφτόμαστε πώς να λύσουμε τα εκάστοτε οικονομικά προβλήματα που προκύπτουν. Δίνουμε έμφαση  στην δουλειά μας και δεν θέλουμε να περνάμε τον χρόνο μας στους διαδρόμους των υπουργείων.

Το χρέος των αρμοδίων θα ήταν  να είναι στην υπηρεσία των ανθρώπων που εργάζονται και παράγουν πολιτιστικό έργο και όχι εμείς ν’ αφήνουμε την δουλειά μας και να εκλιπαρούμε για κάτι που δικαιούμαστε. Σχετικά με τις επιχορηγήσεις θα έλεγα ό τι θα έπρεπε να επιχορηγηθούν για τρία χρόνια, χωρίς κριτήρια, όλα τα θεατρικά σχήματα που πρωτοεμφανίζονται -όπως συμβαίνει σε πολλά κράτη  του κόσμου- και μετά ανάλογα την δουλειά τους, τις κριτικές, την επίτευξη των στόχων τους, να συνεχίσουν ή όχι την επιχορήγησή των αν την χρειάζονται».

Η απάντηση του ήταν, αφού με κάλεσε για να μου την ανακοινώσει προσωπικά με ευγένεια και ‘λίγο’ κυνισμό: «Κυρία Πανούτσου,   εσείς  είστε  μια τράπεζα μόνη σας με τον τρόπο που λειτουργείτε. Εμείς δεν έχουμε να σας προσφέρουμε τίποτα. Θα ήταν σημαντικό να μιμηθούν τον τρόπο σας  και άλλοι ιδιωτικοί και κρατικοί οργανισμοί».

Η ερμηνεία της θέσης και της αντίθεσης (απάντησης), διδακτική και αποκαλυπτική δεν νομίζετε;

[1] Αθήνα Τρίτη  28 Οκτωβρίου 2001,   από  το αρχείο του Θεάτρου  Τομή.