Γι’ αυτή την εβδομάδα επέλεξα μια παλιότερη ταινία. “Το μυστικό του Brokeback Mountain”. Μια ταινία του 2005 που όταν την πρωτοείδα με συγκλόνισε και έκτοτε την έχω δει πάρα πολλές φορές και από την τηλεόραση.

Τους λόγους που την κατατάσσω στις σπουδαίες ταινίες τους παραθέτω παρακάτω. Ή πολύ απλά η ταινία υπήρξε για μένα, όταν την είδα πρώτη φορά, μια ταινία αναφορά στον έρωτα, το πάθος, τη σταθερότητα και την αγάπη με άλφα κεφαλαίο κι ας εκφραζόταν από δύο άντρες.

Ο ένας μάλιστα τόσο αρρενωπός! Απίστευτα αρρενωπός!

Έφυγε τρία χρόνια μετά την συγκεκριμένη ταινία στα εικοσιοκτώ του χρόνια ενώ το άστρο του έλαμπε ακόμα. Ήταν ο Heath Ledger.

*

«Αν δεν μπορείς να διορθώσεις κάτι πρέπει να το υποστείς», είπε κάποια στιγμή ο Ennis στον Jack και είναι αυτή ακριβώς η πεποίθηση που έφτασε τα πράγματα στα άκρα και βύθισε τους δύο ήρωες τον καθένα στη δική του δυστυχία.

1963, Wyoming. Ο Ennis Del Mar (Heath Ledger) και ο Jack Twist (Jake Gyllenhaal) ψάχνουν για την ίδια δουλειά, στο ίδιο μέρος, την ίδια στιγμή. Καταλήγουν, λοιπόν, να φυλάνε μαζί για το καλοκαίρι ένα τεράστιο κοπάδι προβάτων στα πανέμορφα υψίπεδα του Wyoming. Οι μέρες κυλούν ευχάριστα, παρά τις αντιξοότητες, την έλλειψη φαγητού, το κρύο και διάφορες άλλες απρόσμενες εξελίξεις. Ο Ennis, κλειστός και φοβισμένος από τη φύση του και λόγω του σκληρού παρελθόντος, σιγά σιγά ανοίγεται στον Jack, μοιράζεται μαζί του  εμπειρίες και σκέψεις. Το ουίσκι, σταθερός φίλος και των δύο, συνοδεύει την ασύλληπτη θέα από την οποία επωφελούνται ως βοσκοί στο βουνό και, τη σωστή στιγμή, τους απελευθερώνει από όλες τις αναστολές, αφήνοντάς τους να εκδηλώσουν ένα πάθος ερωτικό, για το οποίο μάλλον δεν είχε κανένας τους ιδέα.

Η όμορφη αυτή περίοδος, ερωτική και βουκολική στο έπακρο, τελειώνει, και οι δύο άντρες χωρίζονται για πάντα. Ο Ennis παντρεύεται την Alma (Missel Wiliams), με ένα γάμο προσχεδιασμένο από καιρό,  αποφεύγοντας να κοιτάξει κατάματα ό,τι μπορεί να είχε απελευθερωθεί μέσα του το τελευταίο καλοκαίρι. Kάνει και δύο παιδιά. Λίγο αργότερα παρακολουθούμε επίσης τον Jack στο δικό του γάμο με τη Lureen (Anne Hathaway) να χτίζει το δικό του σπιτικό, να κάνει το δικό του γιο και να πείθει ότι απαλλάσσεται από τις πραγματικές του επιθυμίες.

Τέσσερα χρόνια μετά ο Jack θα επισκεφτεί τον Ennis στο σπίτι του και θα χαρίσει σε μας μία καταπληκτική, κατά τη γνώμη μου, σκηνή συνάντησης μεταξύ των δύο, όπου η μεγάλη χαρά, η αμηχανία που ακολουθεί και το πάθος που εκρήγνυται στη συνέχεια αποτυπώνονται ηχηρά μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Θα φύγουν μαζί ένα διήμερο για ψάρεμα, πράγμα που θα γίνει συνήθεια για πολλά χρόνια παρά το γεγονός ότι ψάρι δεν θα φέρουν ποτέ πίσω ούτε για δείγμα.

Έτσι ακριβώς είναι που ξεκινά ένας μεγάλος Γολγοθάς, όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για όλα τα πρόσωπα που μπλέκονται στις ζωές τους. Οι σύζυγοι και τα παιδιά τους παρουσιάζονται εξίσου ως τραγικά πρόσωπα, εφόσον είτε γνωρίζουν εξαρχής τη σοκαριστική γι’ αυτούς αλήθεια (η Alma είδε το σύζυγό της με τον Jack από την πρώτη στιγμή της συνάντησης), είτε υποπτεύονται, όπως αφήνει να εννοηθεί στο τέλος της ταινίας η Lureen, είτε γίνονται, σε πλήρη άγνοιά τους, θύματα των καταστάσεων, αναγκασμένα σε στέρηση της πατρικής στοργής, όπως η μεγάλη κόρη του Ennis, Alma.

Οι εξελίξεις υποκινημένες από τις αντιδράσεις των μπερδεμένων αυτών ανθρώπων τρέχουν, τα χρόνια περνούν και σταδιακά η όποια ύστατη προσπάθεια εύρεσης λύσης αποδεικνύεται όλο και δυσκολότερη. Ώσπου ο Ennis πληροφορείται το θάνατο του Jack. Και την ώρα που ακούει τη σύζυγο του τελευταίου να περιγράφει το δήθεν ατύχημά του, ο ίδιος φαντάζεται τη δολοφονία του Jack λόγω της απαράδεκτης για την κοινωνία τους ομοφυλοφιλικής του τάσης, αλλά και της δύσκολης σχέσης με τον πεθερό του, που είναι και ο οικονομικός αιμοδότης της οικογένειας, πράγμα που δείχνει με κάθε ευκαιρία υποτιμώντας συστηματικά τον Jack.  Η ταινία, βέβαια, αφήνει μία αοριστία να πλανάται όσον αφορά το συγκεκριμένο γεγονός, είναι υπόθεση του καθενός και της καθεμιάς προσωπικά να φανταστεί την κατάληξη του Jack.

Το σημαντικό είναι ότι μετά από αυτό το γεγονός o Ennis φαίνεται πρόθυμος να βγει από το βάλτο στον οποίο αφέθηκε παθητικά να βουλιάζει. Πηγαίνει να συναντήσει τους γονείς του Jack, η στάση των οποίων αποτελεί ένα παράδειγμα προς μίμηση για τα δεδομένα της εποχής και τις τότε κοινωνικές ισχύουσες. Ακολουθούν κάποιες διαδοχικές στιγμές τρυφερότητας σε διάφορα επίπεδα και η ταινία τελειώνει.

Όπως καταλαβαίνετε, μόνο και μόνο λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο με τον οποίο κλείνει, η ταινία δεν είναι ούτε πληθωρική ούτε -καθόλου- προκλητική. Αντίθετα, διατηρεί χαμηλούς τους τόνους και αποφεύγει τα κλασικά μέσα εντυπωσιασμού που θα πρόσφερε σε έναν άλλο σκηνοθέτη ένα τέτοιο θέμα. Άκουσα και διάβασα ότι πολλοί εντυπωσιάστηκαν ή και σοκαρίστηκαν από τη σεξουαλική σκηνή μεταξύ των δύο αντρών. Εγώ προσωπικά ούτε προκλητική τη βρήκα, ούτε σοκαριστική, ούτε καν αποκαλυπτική. Η συγκεκριμένη ιστορία θα μπορούσε να αφορά κάλλιστα οποιοδήποτε «παράνομο» ζευγάρι, ανεξαρτήτως φύλου, εθνότητας, ηλικίας κτλ. Σας είπα και στην αρχή ότι -κατά την άποψή μου πάντα- το ζουμί της υπόθεσης δεν είναι απλώς ο ομοφυλοφιλικός έρωτας παρά, ένα παραπάνω, ένας οποιοσδήποτε έρωτας, μια οποιαδήποτε επιθυμία, που καταδικάζεται από την κοινωνία στη θλιβερή λογική του «Αν δεν μπορείς να διορθώσεις κάτι πρέπει να το υποστείς».

Η ταινία αποτελεί διασκευή της ολιγοσέλιδης νουβέλας της Annie Proulx, με την υπογραφή του γνωστού σκηνοθέτη Ang Lee [(Hulk (2003), Life of Pi (2012) κτλ.]. Εκτός από τα σημαντικά κοινωνικά ζητήματα τα οποία πραγματεύεται,  είναι και το γεγονός ότι συνδυάζει δύο θρυλικά κινηματογραφικά είδη του αμερικανικού σινεμά, το γουέστερν και το κοινωνικό μελόδραμα, που της προσδίδει τόσο ενδιαφέρον. Τόσο ο Heath Ledger όσο και ο Jake Gyllenhaal δίνουν πολύ καλές και σωστές ερμηνείες, ερμηνείες που συμβαδίζουν με τη γενικότερη ισορροπημένη προσέγγιση της σκηνοθεσίας.

Το Μυστικό του Brokeback Mountain κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας όπου και έκανε πρεμιέρα, αλλά και αρκετές ακόμα διακρίσεις, όπως 4 Χρυσές Σφαίρες (Καλύτερης Δραματικής Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερου Σεναρίου και Καλύτερου Τραγουδιού) και 8 υποψηφιότητες για Όσκαρ, όπου και απέσπασε 3 βραβεύσεις (Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου, Καλύτερης Μουσικής).