-Μυρτώ μου, πού είσαι χαρά μου! Με βλέπεις; Όλα καλά; Δεν κοιμήθηκα απόψε απ’ τη χαρά μου που θα φτιάξουμε όλες μαζί τα κουλουράκια της Λαμπρής και θα βάψουμε και τ’ αυγουλάκια! Μ’ ακούς γλυκιά μου;

-Σ’ ακούω γιαγιά. Βonjour! Μου λείπεις πολύ! Μακάρι να μπορούσαμε να έρθουμε να κάνουμε όλοι μαζί Πάσχα. Ούτε τα Χριστούγεννα δε συναντηθήκαμε φέτος…

-Κι εμάς μας λείπετε μικρή μου όλοι, αλλά δε θέλω να μου στενοχωριέσαι. Ας ευχηθούμε το καλοκαίρι να είμαστε ελεύθεροι και να έχει φύγει αυτός ο εφιάλτης με τον ιό… Έλα, ας πούμε κάτι πιο ευχάριστο τώρα. Είστε έτοιμες να αρχίσουμε τα κουλουράκια μας;

-Ναι γιαγιά. Η μαμά είναι δίπλα μου και ετοιμάζει τα υλικά της συνταγής που μας έδωσες. Τη βοηθάω κι εγώ, να ξέρεις…

-Μπράβο ψυχή μου! Το ίδιο κάνω κι εγώ από δω. Σήμερα Μυρτώ μου να ξέρεις, είναι μεγάλη μέρα! Τη Μεγάλη Πέμπτη εδώ στη χώρα μας, ξεκινάνε οι προετοιμασίες σε όλα τα σπίτια για τον εορτασμό της Ανάστασης. Οι νοικοκυρές πλάθουν τα πασχαλιάτικα κουλουράκια και βάφουν κόκκινα αυγά. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας  ζυμώνουν και τις κουλούρες της Λαμπρής με διάφορα μυρωδικά και τις στολίζουν με ξηρούς καρπούς και με στολίδια από ζυμάρι. Τα ονόματά τους είναι ανάλογα με το σχήμα που τους δίνουν. Λέγονται κουτσούνες, κουζουνάκια, κοφίνια, καλαθάκια, δοξάρια, αυγούλες, λαζαράκια…

-Ααα! Τι ωραία ονόματα γιαγιά! Του χρόνου που θα είμαστε κι εμείς εκεί θα φτιάξουμε μαζί λαζαράκια και κουζουνάκια;

-Και βέβαια χαρά μου θα φτιάξουμε. Ό,τι τραβάει η ψυχούλα σου θα σου φτιάξει η γιαγιά…

-Bonjour Γιώτα! Εδώ είμαι κι εγώ. Τα έχουμε όλα έτοιμα, όπως μας είπες.

-Καλημέρα Καμίλ. Μπράβο τα κορίτσια μου! Θέλετε ν’ αρχίσουμε σιγά σιγά λοιπόν;

-Ναι, ναι γιαγιά ν’ αρχίσουμε. Και να μας λες και ιστορίες όσο τα πλάθουμε. Μ’ αρέσουν οι ιστορίες της Ελλάδας!

-Εντάξει καρδιά μου, πάμε λοιπόν. Βάζουμε στο μίξερ το βούτυρο με τη ζάχαρη και τα χτυπάμε για έξι με επτά λεπτά μέχρι να αφρατέψει καλά το μείγμα και να γίνει κρέμα. Το βλέπετε πώς το κάνω;

-Ναι Γιώτα… Κοίταξε, το κάνουμε κι εμείς.

-Ωραία! Ας τ’ αφήσουμε να χτυπηθεί λίγα λεπτά και να πω στην Μυρτούλα πως σήμερα το πρωί πηγαίνουν πολλοί πιστοί στην εκκλησία να κοινωνήσουν. Για όσους νηστεύουν αυστηρά τη Μεγάλη Βδομάδα, η Μεγάλη Πέμπτη λένε πως καταλύεται. Δηλαδή τρώμε λάδι, γιατί γιορτάζουμε την παράδοση της Θείας Ευχαριστίας από τον Χριστό στην Εκκλησία και τιμάμε ξεχωριστά αυτή τη μέρα…

-Πήγες κι εσύ γιαγιά να κοινωνήσεις;

-Όχι χαρά μου, θα πάω όμως το Μεγάλο Σάββατο το πρωί. Κοινωνάνε και τότε. Σήμερα είπα να αφιερώσω τη μέρα μου σ’ εσάς. Να τα κάνουμε όλα μαζί, σαν να σας είχα εδώ κοντά μου. Μετά Μυρτώ μου, μόλις τελειώσουμε τη ζύμη και την αφήσουμε για λίγο να ξεκουραστεί, θα σου πω τα έθιμα που έχουμε εδώ σε πολλές περιοχές της χώρα μας. Κάθισα και τα διάβασα όλα ψυχή μου για να στα μάθω κι εσένα…

-Ναι γιαγιά, θέλω πολύ να τα μάθω! Να τα πω και στις φίλες μου εδώ στη Γαλλία, που δεν γνωρίζουν καλά τη χώρα μας…

-Λοιπόν, να τελειώσουμε πρώτα. Καμίλ, τώρα βάζουμε σιγά το μίξερ και προσθέτουμε το ξύσμα, τη βανίλια, τη μαστίχα και το αλάτι. Μετά θα ρίξουμε ένα ένα τα αυγά και θα χτυπήσουμε πολύ καλά το μείγμα να τα πίνει… Μπράβο Μυρτούλα μου, βλέπω πως τα καταφέρνεις και τα κάνεις μοναχούλα σου!

-Είναι οκ γιαγιά. Να τα χτυπήσουμε κι άλλο;

-Για να δω… Γύρισέ μου λίγο το μίξερ να μπορέσω να δω τη ζύμη.

-Ορίστε… Τη βλέπεις τώρα Γιώτα;

-Ναι κορίτσια, εντάξει είναι. Συνεχίζουμε λοιπόν… Διαλύουμε τη σόδα στο χυμό πορτοκαλιού και τα προσθέτουμε. Τώρα θα χαμηλώσουμε ξανά το μίξερ στο ένα και λίγο λίγο θα ρίξουμε  το αλεύρι με το μπέικιν. Από την ώρα που βάζουμε το αλεύρι δεν ζυμώνουμε πολύ, γιατί θα σκληρύνουν τα κουλουράκια. Η ζύμη πρέπει να είναι αφράτη και εύπλαστη.

-Ωραία έγινε κι η δική μας γιαγιά! Κοίταξέ την…

-Τέλεια! Μπράβο στα κορίτσια μου!  Τώρα θα τη σκεπάσουμε με καθαρή πετσετούλα και θα την αφήνουμε για είκοσι λεπτά να σταθεί καλά. Ανάβουμε και το φούρνο να είναι ζεστός κι όταν τα ετοιμάσουμε θα τα ψήσουμε στους 160 βαθμούς.

-Εντάξει γιαγιά, ορίστε εγώ τη σκέπασα τη ζύμη κι η μαμά άναψε το φούρνο. Πες μου τώρα για τα έθιμα που μου έλεγες πριν…

-Ωραία! Τη σκέπασα κι εγώ… Λοιπόν Μυρτώ μου, θα σου εξηγήσω πρώτα τι είναι τα έθιμα για τον κάθε τόπο. Τα έθιμα είναι η παράδοση της κάθε χώρας κι είναι βγαλμένα από τις ρίζες του πολιτισμού και του χρόνου.  Αυτές οι παραδόσεις αναβιώνουν πιό δυνατά σε όλα τα σημεία της Ελλάδας, μιας και μιλάμε για τον δικό μας τόπο, όσο οι Άγιες μέρες του Πάσχα έρχονται και φέρνουν την ανάλογη κατάνυξη και την απαραίτητη νηστεία…

-Τι είναι η κατάνυξη γιαγιά;

-Θα σου πω πουλάκι μου. Είναι ένα αίσθημα που περιλαμβάνει σεβασμό και ευλάβεια. Είναι, για να στο εξηγήσω πιο απλά,αυτή η συγκίνηση που νιώθουμε όλοι μας όταν βλέπουμε το  σώμα του Χριστού πάνω στον Σταυρό, σαν σήμερα, που θα το γυρίσει ο παπάς μέσα σε όλη την εκκλησία και θα ψάλλει το

«Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου, ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας.

Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται, ὁ τῶν Ἀγγέλων Βασιλεύς.

Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται, ὁ περιβάλλων τὸν οὐρανὸν ἐν νεφέλαις.

Ῥάπισμα κατεδέξατο, ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τὸν Ἀδάμ.

Ἥλοις προσηλώθη, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας.

Λόγχῃ ἐκεντήθη, ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου.

Προσκυνοῦμέν σου τὰ Πάθη Χριστέ.

Δεῖξον ἡμῖν, καὶ τὴν ἔνδοξόν σου Ἀνάστασιν…»

-Τι όμορφο που είναι αυτό το ποίημα γιαγιά! Λέει για τον Χριστούλη που τον κρεμάσανε οι στρατιώτες στον σταυρό, ε;

-Ναι αγάπη μου, αυτό λέει. Αχ και να σε είχα κοντά μου αυτές τις άγιες μέρες να έβλεπες τι όμορφα που είναι στην εκκλησία μας! Τι γαλήνη και τι συγκίνηση νιώθεις όταν είσαι κοντά στο Θεό…

-Του χρόνου όμως, που θα περάσει ο κορωνοϊός, μου υποσχέθηκε ο μπαμπάς πως θα κάνουμε Πάσχα στην Ελλάδα. Μη μου στενοχωριέσαι γιαγιούλα…

-Όχι πουλάκι μου δε στενοχωριέμαι. Του χρόνου θα είμαστε όλοι μαζί, σίγουρα. Δε λες χαρά μου που έχουμε και το skype και μπορούμε να βλεπόμαστε; Αυτό κι αν είναι ανακάλυψη, που λέει κι ο παππούς.

-Πού είναι ο παππούς γιαγιά; Σκαλίζει στον κήπο;

-Ναι καρδιά μου, στον κήπο είναι. Έχει φυτέψει μαρουλάκια, κρεμμυδάκια, αγγουράκια,μελιτζάνες και τα φροντίζει. Τον άλλο μήνα, μου είπε, θα βάλει και φράουλες που σου αρέσουν, γιατί το καλοκαίρι… ποιος ξέρει, ίσως σας επιτρέψουν να έρθετε.

-Αχ, ναι γιαγιά! Μακάρι να έρθουμε! Περνάω πολύ όμορφα στην Ελλάδα τα καλοκαίρια. Συνέχισε τώρα με τα έθιμα, έχουμε λίγο χρόνο ακόμα. Η μαμά κοιτάζει το ρολόι, μη φοβάσαι. Τι άλλο κάνει ο παπάς απόψε γιαγιά;

-Η Μεγάλη Πέμπτη είναι αφιερωμένη στον Μυστικό Δείπνο, στην προδοσία του Ιούδα, στη σύλληψη του Ιησού, στην Άρνηση του Πέτρου και στην καταδίκη του Χριστού από τον Καϊάφα. Απόψε η εκκλησία αργεί να σχολάσει επειδή ο παπάς διαβάζει τα δώδεκα ευαγγέλια που είναι σχετικά με τα Άγια Πάθη του Χριστού, από το Μυστικό Δείπνο μέχρι την Ταφή. Κι ύστερα, αφού σχολάσει η εκκλησία, πολλές γυναίκες μένουν και ξενυχτάνε για να στολίσουν τον Επιτάφιο του Χριστού, που την άλλη μέρα, το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής θα τοποθετήσουν εκεί το σώμα Του. Όλη η εκκλησιά μοσχοβολάει από τα αρώματα των λουλουδιών! Βιολέτες, γαρύφαλλα, τριαντάφυλλα…

-Τον θυμάμαι τον Επιτάφιο. Είχαμε πάει όλοι μαζί πρόπερσι που τον γυρίσανε γύρω γύρω στην πόλη και μου είχες πάρει και φαναράκι να κρατάω… Τότε δεν ήταν γιαγιά;

-Ναι πουλάκι μου, τότε. Λοιπόν, Μυρτούλα, άκουσε τώρα τι όμορφα πράγματα γίνονται σε άλλες περιοχές της Ελλάδας… Στο νησί της Κέρκυρας γίνεται το πρωί η περιφορά του Επιταφίου της Εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα. Κάποτε παλιά, οι Βενετσιάνοι απαγόρευσαν στους ορθοδόξους την περιφορά του τη Μ. Παρασκευή, και από τότε οι Κερκυραίοι κάνουν την περιφορά του Επιταφίου μαζί με το Σεπτό Σκήνωμα του Αγίου. Είναι η πιο παλιά Λιτανεία που γίνεται, λένε, σε ανάμνηση του θαύματος του Αγίου, που έσωσε τον Κερκυραϊκό λαό. Και το πρωΐ του Μ. Σαββάτου όταν τελειώνει η ακολουθία στη Μητρόπολη, χτυπούν οι καμπάνες όλων των εκκλησιών και από τα παράθυρα των σπιτιών πέφτουν εκατοντάδες πήλινα δοχεία  στους δρόμους που κάνουν μεγάλο κρότο…

-Ααα! Τι όμορφα γιαγιά! Είχαμε πάει στην Κέρκυρα μια φορά με τον μπαμπά και τη μαμά αλλά δεν το είδαμε αυτό…

-Επειδή είχατε πάει για διακοπές το καλοκαίρι. Όλα αυτά που σου λέω γίνονται τις άγιες μέρες του Πάσχα. Στο Λεωνίδιο, που βρίσκεται κοντά στην Τρίπολη, το βράδυ της Ανάστασης γεμίζει ο ουρανός από φωτεινά «αερόστατα» τα οποία ανυψώνονται από τους πιστούς της κάθε ενορίας και ανταγωνίζονται ποιανού το αερόστατο θα μείνει περισσότερη ώρα στον αέρα. Όμορφο δεν είναι κι αυτό; Φαντάζεσαι τον ουρανό να φωτίζεται από αερόστατα;

-Πολύ ωραίο, ναι… Στην πόλη σας γιαγιά γιατί δεν το κάνουν αυτό;

-Ε, δεν είπαμε πως κάθε περιοχή έχει τα δικά της έθιμα; Στη Ρούμελη, που είμαστε εμείς, γιορτάζουμε την Ανάσταση με πυροτεχνήματα.Θυμάσαι εκείνη τη χρονιά που είχαμε πάει στην εκκλησία και φοβήθηκες πολύ απ’ τον κρότο που έκαναν;

-Φοβήθηκα επειδή ήμουνα μικρούλα. Τώρα μου αρέσουν πολύ τα πυροτεχνήματα. Κάνουν διάφορα πολύχρωμα σχέδια στον ουρανό κι είναι όμορφο να τα βλέπεις…

-Στο νησί της Χίου να δεις τι χαμός γίνεται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου! Την ώρα που οι καμπάνες θα σημάνουν χαρμόσυνα την Ανάσταση, από τις εκκλησίες του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερυθιανής στο Βροντάδο, εκτοξεύονται ρουκέτες και πυροτεχνήματα με στόχο ο ένας την ενορία του άλλου. Είναι ένα θέαμα ξεχωριστό και πολύ εντυπωσιακό! Το βλέπουμε κι εμείς κάθε χρόνο στις ειδήσεις. Βέβαια, μετά, όταν ο ρουκετοπόλεμος τελειώσει, έρχεται η ώρα του φιλιού της αγάπης, του τσουγκρίσματος των αυγών και του γλεντιού της παρέας, όπως συνηθίζεται σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.

-Εμείς δεν έχουμε πάει στη Χίο. Του χρόνου το καλοκαίρι, αν έρθουμε στην Ελλάδα, μου είπε η μαμά πως θα κάνουμε διακοπές στην Αμοργό. Θα έρθετε κι εσείς γιαγιά μαζί μας, ε;

-Εντάξει μωρό μου, αν δεν έχει δουλειές ο παππούς, εννοείται πως θα έρθουμε. Για την Αμοργό λοιπόν, μιας και την ανέφερες, διάβασα πως το Σάββατο του Λαζάρου μοιράζονται σε όλα τα σπίτια μεγάλοι σταυροί φτιαγμένοι από φύλλα βάγιας…

-Τη ξέρω τη βάγια, γιαγιά. Δεν είναι αυτό το δέντρο που έχετε κι εσείς στο σπίτι σας; Μου το είχε πει ο παππούς πως το λένε βάγια και πως βάζετε τα φύλλα της σε φαγητά…

-Ναι πουλάκι μου, καλά το θυμάσαι, έχουμε κι εμείς.

-Γιώτααα, πέρασαν τα είκοσι λεπτά… Τι κάνουμε τώρα;

-Ααα, είδες Μυρτώ μου που ξεχαστήκαμε; Έλα να συνεχίσουμε τα κουλουράκια μας. Λοιπόν,  ρίχνουμε σε ένα μπολάκι δυο αυγά και τα χτυπάμε καλά με ένα πιρούνι. Και τώρα αρχίζουμε να πλάθουμε τα  κουλουράκια σε ότι σχήμα θέλουμε. Θα φτιάξουμε σαλιγκαράκια και κοτσιδάκια… Για δες Μυρτώ μου αυτό, σ’ αρέσει;

-Περίμενε γιαγιά να το κάνουμε κι εμείς… Ωραίο είναι το δικό μας;

-Ωραίο! Έτσι μπράβο. Τώρα το βάζουμε στο ταψί μας και το αλείφουμε από πάνω με το διάλυμα του αυγού.

-Να σου πω γιαγιά τι κάνουμε κι εμείς εδώ στη Γαλλία το Πάσχα;

-Να μου πεις ψυχή μου…

-Λοιπόν, η δασκάλα μας μάς είπε πως, σύμφωνα με έναν παλιό θρύλο, οι καμπάνες φεύγουνε από τη Ρώμη τη Μ. Πέμπτη και ξαναγυρίζουν την Κυριακή του Πάσχα. Στον δρόμο τους, λέει, σκορπίζουν αυγά σε κήπους και σε σπίτια σε όλες τις χώρες.Το Πάσχα είναι η ευκαιρία για μικρούς και μεγάλους να φάνε πολλή σοκολάτα. Σοκολάτα σε διάφορα σχήματα, αυγά, κοτόπουλα, καμπάνες, ψάρια… Εμείς τα παιδιά έχουμε μεγάλη χαρά γιατί ψάχνουμε αυτούς τους θησαυρούς από σοκολάτα και ζάχαρη, που τους έχουν κρύψει οι γονείς μας προσεκτικά σε διάφορα μέρη. Όμως, εδώ στη Γαλλία το Πάσχα δεν ψήνουμε ολόκληρο το αρνάκι, όπως κάνει ο παππούς, ούτε κοκορέτσι νόστιμο φτιάχνουμε…

-Γιατί; Ο μπαμπάς είναι σεφ. Όλα μπορεί να σου τα φτιάξει. Θα του πούμε να σου κάνει και μαγειρίτσα, που φτιάχνουμε κι εμείς…

-Καλά λες γιαγιά! Και κοκορέτσι και αρνάκι στο φούρνο! Όταν γυρίσει σπίτι θα του το πω. Κοίταξε το κοτσιδάκι πώς το πέτυχα! Μαμά, εσύ κάνε σαλιγκαράκια, γιατί δεν τα πετυχαίνω εγώ… Εντάξει;

-Άντε, άντε κορίτσια μου, πέρασε η ώρα. Μόλις βάλουμε τα κουλουράκια στο φούρνο, έχουμε να βάψουμε και τα αυγά μας. Μην ξεχνιέστε.

-Εντάξει, θα κάνουμε πιο γρήγορα… Ξέρεις γιαγιά, είμαι πολύ περήφανη που ο μπαμπάς μου είναι Έλληνας κι έτσι είμαι κι εγώ μισή Ελληνίδα. Και χαίρομαι που μου έμαθαν από μικρή να μιλάω ελληνικά, μ’ αρέσει πολύ η γλώσσα μας!

-Κι εγώ είμαι περήφανη για σένα χαρά μου, γιατί είσαι ένα υπέροχο και καλό παιδί!

-Je t’aime grand-mère!

-Κι εγώ μωρό μου σ’ αγαπώ πολύ!!!

Η Νίκη Μπλούτη Καράτζαλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Άγιο Γεώργιο Λιβαδειάς.  Έχει εκδώσει τρία μυθιστορήματα και δυο συλλογές διηγημάτων. Το 2020 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της “Γράμματα σ’ έναν δραπέτη”, εκδόσεις Θράκα. Διηγήματά της δημοσιεύονται στο διαδίκτυο [Εντευκτήριον, book press, περιοδικό Χάρτης, περιοδικό Δίοδος, περιοδικό Θράκα, Πλανόδιον, Λόγω Γραφής, Ποιητικός Πυρήνας, περιοδικό Παρέμβαση κ.α.] και στην τοπική έντυπη εφημερίδα “Διάβημα”. Με τη λογοτεχνική ιστοσελίδα Λόγω Γραφής, συνεργάζεται από το 2016 και ολοκλήρωσε μια σειρά διηγημάτων για τη δράση ‘’Ένα τραγούδι για σένα’’. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής και έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις για παιδιά (ανάγνωση, εργαστήρια δημιουργικότητας) στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς. Διηγήματά της διακρίθηκαν σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και περιλαμβάνονται σε Ανθολογίες και Συλλογικά έργα. Ζει και εργάζεται στη Λιβαδειά.

Email. nikimplouti@hotmail.gr

[Μάθετε περισσότερα για τη μίνι σειρά διηγημάτων της Νίκης Μπλούτη Καράτζαλη “Άνοιξη ήτανε…”]