“Περί Οφθαλμολαγνείας και λοιπών λουτρών”, γράφει η Κατερίνα Ευαγγέλου-Κίσσα

Λένε πως μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις. Άραγε γιατί; Απλούστατο. Γιατί για να περιγράψεις μια εικόνα θέλεις χίλιες λέξεις και λίγες λέω. Θα μου πείτε «υπερβολές!». Ε, λοιπόν όχι, καθόλου. Εντάξει, δε σας λέω πως πάντα τόσες χρειάζονται αλλά δεν θα τις βάλουμε και κάτω για να τις μετρήσουμε και μία-μία! Κάποιες φορές είναι τόσες, κάποιες φορές είναι λιγότερες και κάποιες άλλες θες ολόκληρη τριλογία, με κάθε βιβλίο να μοιάζει σε τόμο εγκυκλοπαίδειας, για να αναπτύξεις τι σου «δίνει» μια και μοναδική εικόνα. Και τρέχει η ζωή σου μπροστά απ’ τα μάτια σου καρέ-καρέ, συμβάντα αλληλένδετα, συνειρμοί ανεξήγητοι, μνήμες, γνώσεις, όνειρα, επιθυμίες…

Ο σκοπός είναι να αντιληφθούμε πως με μια εικόνα ο εγκέφαλος προσλαμβάνει πολλές περισσότερες πληροφορίες από όσες συνειδητά καταλαβαίνουμε, καταλάβατε; Κι έτσι, ανάλογα με το εύρος των δυνατοτήτων και τον χαρακτήρα του καθενός από εμάς, η περιγραφή μιας εικόνας ποικίλει σίγουρα σε έκταση. Γνωστό το ανέκδοτο της συζήτησης δύο αντρών μεταξύ τους: «Κουρεύτηκες ρε μαλάκα;» ρωτάει ευγενικά ο ένας, για να απαντήσει ο άλλος περιφραστικότατα «Ναι». Την αντίστοιχη σχετική στιχομυθία μεταξύ γυναικών δεν θα σας την παραθέσω, φαντάζομαι πως φαντάζεστε τη διαφορά στην έκταση! Ε, τι να κάνουμε τώρα δηλαδή; Εμείς τα κοριτσάκια είμαστε πιο της ανάλυσης σε κάποια θέματα. Ειδικά όταν μιλάμε για… τρίχες!

 Αν πω δε και για το νόημα, εκεί να δείτε! Διότι αν, για παράδειγμα, δέκα άνθρωποι δούνε την ίδια εικόνα, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα έχουμε έξι περίπου διαφορετικές περιγραφές, που θα περιγράφουν μεν την ίδια εικόνα ως κεντρική ιδέα αλλά με διαφορετικό τρόπο, σύμφωνα με την οπτική γωνία του καθενός. Κι αν αναρωτιέστε τι απέγιναν οι υπόλοιποι από τους δέκα, να σας πω. Δύο θα δώσουνε περιγραφή κουκουρούκου, άλλα αντί άλλων, ό,τι να ‘ναι, ρε παιδάκι μου, πώς το λένε; Ένας δεν θα έχει καταλάβει τι βλέπει. Ω, ναι, κι όμως! Κι ένας θα δηλώσει ότι δεν είδε τίποτα, έτσι από αντίδραση, για τη χαρά της αλητείας.

Η όραση είναι μία από τις πέντε αισθήσεις μας. Βασική, δεν το αμφισβητώ, υπέροχη επίσης, μπορούμε όμως να αντιληφθούμε τον κόσμο γύρω μας και χωρίς αυτήν. Εδώ η Έλεν Κέλλερ [1]  ήταν τυφλή, κουφή μα και μουγγή και παρόλα αυτά μεγαλούργησε. Όμως όταν κάποιος έχει την όρασή του, δεν μπορεί παρά να «εγκλωβιστεί» σε αυτή την αίσθηση, μη αναπτύσσοντας ίσως όσο θα μπορούσε τις άλλες του αισθήσεις, όπως επί παραδείγματι, την ακοή. Έστω κι έτσι πάντως, το να βλέπεις δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αντιλαμβάνεσαι τι βλέπεις πάντα. Όλα αποτυπώνονται στον εγκέφαλο. Όλα αποθηκεύονται. Αλλά δεν έχουμε σε όλα πρόσβαση ό,τι ώρα γουστάρουμε, εδώ δεν ξέρουμε καλά-καλά τι χωράει μέσα αυτή η αποθήκη. Μιλάμε για πολλά χιλιόμετρα κατακομβών και μάλιστα με επίπεδα ασφαλείας ανά εικόνα. Κάτι σαν την βιβλιοθήκη του Βατικανού ένα πράγμα.

Εξαιρετικό μέσο αντίληψης του περιβάλλοντός μας η όραση λοιπόν. Χωρίς φως δεν δουλεύει το εργαλείο, βέβαια, τουλάχιστον όχι για εμάς τους ανθρώπους. Βλέπουμε το φως, τα χρώματα, τα σχήματα. Λογαριάζουμε τις αποστάσεις, τις υφές, τον κίνδυνο. Δίνει η όραση το έναυσμα και ξεκινάει η διαδικασία της αντίληψης. Και κει γίνεται όλο το παιχνίδι, στον εγκέφαλο. Άλλος τον έχει καμένο και φφφχαριστιέται (έτσι, με τρία φ, γιατί;) μόνο άμα βλέπει, να το πω ευγενικά, στρογγυλάδες. Κι ας πιάνεται ο πισινός του με τις ώρες στην καρέκλα κι ας έχει γίνει φραπές και καλαμάκι άρρηκτα ένα. Με τις ώρες το οφθαλμόλουτρο! Φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο [2] δηλαδή! Και ερωτώ. Από πίτα που δεν τρως τι σε νοιάζει κι αν καεί ρε άνθρωπε;

Βλέπεις μια εικόνα, μια όμορφη εικόνα, και κολλάς. Ό,τι κι αν παρουσιάζει αυτή η εικόνα. Από γυναίκα μέχρι όχημα τελευταίας τεχνολογίας turbo intercooler [3]! Μ’ ό,τι ηδονίζεται ο καθένας. Άλλος μπορεί να βλέπει φωτογραφίες από burgers και κοντοσούβλια και να απογειώνεται, ξέρω κι εγώ; Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου! Κι όχι μόνο άβυσσος αλλά και επίμονος! Η ψυχή λέμε, ναι. Διότι δεν πα’ να σε παρατήσει το αντικείμενο του πόθου σου στα κρύα του λουτρού, εσύ εκεί, ονειρεύεσαι ταξίδια μαγικά κι ονειρεμένα. Τώρα, θα μου πείτε, δύσκολο να σηκωθεί η σούφλα με το κοντοσούβλι και να στην κάνει… Εντάξει, συμφωνώ, όμως καταλαβαίνετε τι λέω. Αμ, το άλλο, πού το βάζεις; Βλέπουμε να κάνει κάποιος κάτι και παθαίνουμε μια παράκρουση του τύπου «και συ μπορείς» ή, ακόμα χειρότερα, του τύπου «εσύ γιατί δεν μπορείς;». Κάτσε δηλαδή μανδάμ, επειδή ο άλλος είναι το παιδί λάστιχο, πρέπει να μπορώ κι εγώ να κάνω σπαγκάτο;  Και δε λέω, ναι να αποκτάμε έμπνευση και να εξάπτουμε τη φαντασία μας, να χαράσουμε νέους δρόμους και να βάζουμε στόχους, αλλά σώνει και ντε να πετύχουμε το ακατόρθωτο και να αγγίξουμε το άφθαστο, ποιος ο λόγος; Βέβαια, αν αυτό μας κάνει χαρούμενους, ή αν οι αναζητήσεις μας σκαλωτά έστω οδηγούν κάπου, άντε βρε, στο αύριο κι ακόμα παραπέρα [4]! Κι εγώ μαζί!

Εικόνα. Εύκολη τροφή. Ύπουλη πολλές φορές – εισχωρεί στα ενδότερα χωρίς να μας ρωτήσει. Ψευδής πολλές φορές επίσης. Δελεαστική, ακαταμάχητη, είτε είναι ωραία, είτε όχι. Γιατί και ο πόνος, του άλλου εννοείται, πολλές φορές μας γεμίζει ως παράδειγμα αποφυγής, ως μακαρισμός της δικής μας καλύτερης τύχης, ως εκδίκηση. Τα πάντα γύρω μας εξελίσσονται σε οπτικά ερεθίσματα. Τα πάντα γύρω μας, ακόμα και μέσα μας, είναι οπτικά ερεθίσματα. Ίσως θα ήταν δόκιμο να ελέγχουμε πιο συνειδητά τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις. Για την δική μας καλύτερη υγεία και ηρεμία…


[1] Η Έλεν Κέλλερ ήταν αμερικανίδα συγγραφέας, λέκτορας και ακτιβίστρια. Έζησε τον προηγούμενο αιώνα. Ήταν τυφλή και κωφή αλλά παρόλα αυτά έκανε ανώτατες πανεπιστημιακές σπουδές, έμαθε πολλές γλώσσες μεταξύ των οποίων και την ελληνική και άφησε πίσω της πλούσιο συγγραφικό έργο.

[2] Φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο: λαϊκή ρήση που σημαίνει ότι μπορούμε να βλέπουμε το αντικείμενο της επιθυμίας μας αλλά δεν μπορούμε να το γευτούμε, να το αποκτήσουμε. Όπως όταν για παράδειγμα βλέπουμε ψάρια αλλά δεν μπορούμε να τα φάμε και πεινάμε.

[3] Turbo intercooler: Σύστημα ψύξης αέρος σε μηχανές/κινητήρες υπερτροφοδότησης.

[4] Ατάκα από την παιδική ταινία «Toy Story I”.

Ίσως σας αρέσει και

4 Σχόλια

  • Μάρκος Κωνσταντίνου
    14 Μαΐου 2016 at 12:48

    Με έκανες να σκεφθώ. Πράγματι! Η όραση, αυτής η αίσθηση που η απώλεια της θεωρείται και 100% αναπηρία -όχι τυχαία- πόσο ομορφαίνει τη ζωή μας! Αλλά και όπως πολύ σωστά το έθεσε η Κατερίνα, μας κάνει και λίγο τεμπέληδες να αχοληθουμαι βαθύτερα από ότι εν πρώτεις οπτικά μας ερεθίζει και μας απασχολεί. Συγχαρητήρια! Άλλη μια φορά, άλλο ένα διαμάντι απ τα κάρβουνα που όλοι ψάχνουμε? μα λίγοι σαν εσένα αναδεικνύουν

    • Κατερίνα Ευαγγέλου - Κίσσα
      15 Μαΐου 2016 at 11:20

      Σε ευχαριστώ πάρα πολύ Μάρκο! Χαίρομαι που σου άρεσε και αυτό το κείμενο!

  • drmakspy
    14 Μαΐου 2016 at 13:05

    Πάντα με το απαράμιλλο χιούμορ σου, πάντα τα σοβαρά εκτίθενται με σοφά αστείο τρόπο… Τόσο βαθιά νοήματα και τα περνάς με τόσο έξυπνα ανάλαφρο λόγο… Πόσο με φορτίζουν με θετική ενέργεια τα κείμενά σου δεν φαντάζεσαι…

    • Κατερίνα Ευαγγέλου - Κίσσα
      15 Μαΐου 2016 at 11:21

      Πόσο το χαίρομαι αυτό που είπες, δεν φαντάζεσαι! Ευχαριστώ Σπύρο!

Αφήστε το σχόλιο σας

*

Ας γνωριστούμε

Όσοι αγαπάτε τη γραφή και μ’ αυτήν εκφράζεστε, είστε ευπρόσδεκτοι στη σελίδα μας. Μέσω της γραφής δημιουργούμε, επικοινωνούμε και μεταδίδουμε πολιτισμό. Φροντίστε τα κείμενά σας να έχουν τη μορφή που θα θέλατε να δείτε σε αυτά σαν αναγνώστες. Τον Μάρτιο του 2016 ίδρυσα τη λογοτεχνική ιστοσελίδα «Λόγω Γραφής», με εφαλτήριο την αγάπη μου για τις τέχνες και τον πολιτισμό αλλά και την ανάγκη ... περισσότερα

Αρχειοθήκη