“Περί Δικαιοσύνης και λοιπών αποδόσεων”, γράφει η Κατερίνα Ευαγγέλου-Κίσσα

Δεν ξέρω πραγματικά, πόσο τυχαίο μπορεί να είναι τελικά στη γλώσσα μας, σχεδόν όλες οι σημαντικές αφηρημένες έννοιες μείζονος σημασίας για τον άνθρωπο να είναι γένους θηλυκού. Ζωή. Δημοκρατία. Ψυχή. Αγάπη. Συγχώρεση. Ελευθερία. Ισότητα. Η λίστα είναι μακρά…

« -Ὡς ἂρα διά γυναικός ἐρρύη τὰ φαῦλα.

-Ἀλλά καὶ διά γυναικός πηγάζει τά κρείττω.» [1]

Και κάπου εκεί στη μέση του ως άνω διαλόγου, αθέατη μια κυρία ντυμένη με λευκή χλαμύδα, πλεξούδες τα μαλλιά, ίσια μύτη, ευθυτενές παράστημα. Στο ένα χέρι κρατάει μια ζυγαριά (όχι ηλεκτρονική) και στο άλλο ένα σουγιά, μια μαχαίρα, ένα σπαθί, κάτι της αυτής συνομοταξίας κοπής τελοσπάντων. Απαραίτητο στυλιστικό αξεσουάρ ένα μαντήλι. Δεμένο σφιχτά για να της κλείνει τα μάτια. Το όνομά της; Δικαιοσύνη…

Μην τρομάζετε, θα σας εξηγήσω και τα σπαθιά και τα φουλάρια. Η εν λόγω, λοιπόν, κυρία, η Δικαιοσύνη, κατά την ελληνική μυθολογία ήταν το ένα και το αυτό με την Θεά Θέμιδα. Η Θέμις ήταν η προσωποποίηση της φυσικής αλλά και της ηθικής τάξης των πραγμάτων καθώς και της εθιμοτυπίας. Η ίδια η λέξη «θέμις» παράγεται από το ρήμα «τίθημι» και σημαίνει αυτό που έχει τεθεί, αυτό που ισχύει. Έτσι, σε συμβολικό επίπεδο, αντιπροσωπεύει τον νόμο και την απαρασάλευτη τάξη, το θείο δίκαιο. Καλά μέχρι εδώ; Ωραία!

Πολλές φορές, λοιπόν, η Δικαιοσύνη απεικονίζεται κρατώντας τη ζυγαριά, σύμβολο ισορροπίας, στο αριστερό της χέρι – καθόλου τυχαία επιλογή και αυτή, καθώς το αριστερό χέρι είναι κοντά στην καρδιά, στο κέντρο λήψεως των συναισθηματικών αποφάσεων, κατά πολλούς. Στο δεξί της χέρι, το οποίο συμβολίζει την λογική της, κρατάει το μαχαίρι ή το ξίφος τελοσπάντων, δεν θα τα χαλάσουμε εκεί. Τέλος, φοράει κι ένα μαντήλι στα μάτια, το οποίο συμβολίζει την αντικειμενικότητα της Δικαιοσύνης, υπονοώντας πως είναι «τυφλή» και άρα ανεπηρέαστη από οποιοδήποτε εξωτερικό ερέθισμα, καθιστώντας τις αποφάσεις της αδιάβλητες. Μιλάμε… χλιδή! Να κοιμάσαι ήσυχος ο κόσμος να χαλάει! Έτσι; Μπα. Που τέτοια τύχη…

Καταρχάς, αυτό το ότι η δικαιοσύνη είναι τυφλή, εμένα προσωπικά με μπερδεύει λίγο… Δηλαδή, μπορεί να ευνοήσει και τον φταίχτη; Κι αντί για κακούργημα να την σκαπουλάρει μ’ ένα ψιλοπταισματάκι; Σώπα καλέ. Δεν γίνονται αυτά. Να, ας πούμε, στην παραπάνω φάση, δίκαια και ζυγισμένα είναι τα πράγματα, καλά τα είπε ο Θεόφιλος, ωραία το ισορρόπησε η Κασσία, αλλά μετά του αυτοκράτορος του βγήκε ένα «και ποιά νομίζεις πως είσαι συ μωρή, που θα αντιμιλήσεις και θα λες κι εξυπνάδες σε κοτζάμ αυτοκράτορα;» και πήγε και παντρεύτηκε την Θεοδώρα. Και θα μου πείτε, εντάξει, μπορεί να μην ίδρωσε κι ο κόρφος της τής Κασσίας, μια χαρά κοπέλα ήτανε κι από πορτοκαλιές φουλ η αυτοκρατορία.  Μωρέ, ναι, αλλά εάν τον εποθούσε τα μάλλα η δόλια η Κασσία, σκατά δικαιοσύνη αποδόθηκε. Με πιάνετε;

Έτσι, στο όνομα κάποιου ιερού σκοπού, συνήθως, και στο όνομα της Δικαιοσύνης έχουν γίνει από τρελλά ευτράπελα έως και τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Ούτε Σολομών [2] υπάρχει πια, ούτε Ιώβ [3], ούτε Δαμόκλειος Σπάθη [4]. Δεν έχω την πρόθεση να αμφισβητήσω την νομοθετική μας ικανότητα, αλλά ακόμα και για τον Λυκούργο [5] λέγεται πως ήταν μύθος… Κι αυτοί οι νόμοι μας βρε παιδί μου, όλο πόρτες και παράθυρα είναι, πολλά τα ρεύματα, μπάζει από παντού…

Δύσκολο, πολύ δύσκολο το έργο του νομοθέτη. Βρες τις ανάγκες, κράτα τις ισορροπίες, πρόβλεψε τα ολισθήματα. Α πα πα! Ούτε ψύλλος στον κόρφο του! [6] Θα μου πείτε, εντάξει, έχουμε μια καλή βάση να πατήσουμε κι αν δεν καλυπτόμαστε πάντα υπάρχουν και τα δικαστήρια. Πάμε εκεί, μαζευόμαστε φίλοι και συγγενείς, λέμε τι έχουμε να πούμε κι έρχεται ο ξένος ο άνθρωπος που εδρεύει, ο τρίτος, ο μη έχων προσωπικό συμφέρον, ο αδέκαστος και αναλόγως κρίνει. Έτσι… Έτσι…

Λειτουργεί το σύστημα, απλώς όχι πάντα ορθώς. Κάποιες φορές το βρίσκεις το δίκιο σου, κάποιες άλλες όχι. Κάποιες φορές καλώς δεν το βρίσκεις το δίκιο σου γιατί δεν το ‘χες χαμένο μικρέ μου φαταούλα, κάποιες άλλες κακώς γιατί ναι μεν το έχασες εσύ αλλά το βρήκε άλλος και το καρπώνεται. Και κει επικαλούμαστε όλοι, πιστοί και άπιστοι, τη Θεία Δίκη. Αυτή που όλα τα βλέπει, τίποτε δεν της ξεφεύγει κι αργεί αλλά δεν λησμονεί. Τώρα θα μου πεις, εδώ δεν είμαστε άξιοι να τηρήσουμε έναν Μωσαϊκό νόμο [7] που όλο κι όλο δέκα εντολές έχει, γιατί ζητάμε τα ρέστα; Έλα μου ντε!

Με χλαμύδα την ντύνουν την Δικαιοσύνη είπαμε; Μωρέ τσολιαδάκι θα έπρεπε να την ντύνουν. Γιατί είναι βαριά η του τσολιά. Η φουστανέλα ντε, πού πάει ο νου σας; Τόσα μέτρα ύφασμα, για ελαφριά την είχατε εσείς;


[1] «- Ὡς ἂρα διά γυναικός ἐρρύη τὰ φαῦλα. – Ἀλλά καὶ διά γυναικός πηγάζει τά κρείττω.»: Διάλογος που αποδίδεται στον αυτοκράτορα Θεόφιλο και την Αγία Κασσιανή. Σημαίνει «από μία γυναίκα ήρθαν στον κόσμο τα κακά (πράγματα)» εννοώντας ο αυτοκράτορας τις αμαρτίες και τις συμφορές που προήλθαν από την πρωτόπλαστη Εύα και η απάντηση της Αγίας Κασσιανής σημαίνει «και από μία γυναίκα ήρθαν στον κόσμο τα καλά (πράγματα)» εννοώντας την γέννηση του Χριστού από την Παναγία και την ελπίδα της σωτηρίας, που επέφερε αυτή η ενσάρκωση.

[2] Σολομών: Βασιλιάς του Ισραήλ. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Σολομών διακρινόταν για μεγάλη σοφία, μεγάλη σύνεση και μόρφωση.

[3] Ιώβ: βιβλικό πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Ιώβ διακρινόταν για την αγόγγυστο υπομονή που επέδειξε σε πολλά δεινά στην ζωή του, εξ ου και η υπομονή του έμεινε παροιμιώδης.

[4] Δαμόκλειος Σπάθη: έκφραση που χρησιμοποιείται συμβολικά είτε για να δηλώσει μία επικείμενη μεγάλη καταστροφή ή την απειλή τιμωρίας μεγάλου μεγέθους. Η φράση χαρακτηρίζει τον συνεχή φοβερό και θανάσιμο κίνδυνο, που μας απειλεί κάθε στιγμή όταν βάζουμε ως προσωπικές προτεραιότητες της ζωής μας τον εγωισμό, την ματαιοδοξία και τον υλισμό. Όπως ο αυλοκόλακας Δαμοκλής, υπό τον φόβο της τιμωρίας, άλλαξε και έγινε ταπεινός, έτσι και αυτή η φράση είναι και μια προειδοποίηση για αλλαγή σε όσους ακολουθούν στη ζωής τους τον δρόμο της αλαζονείας, του υπερκαταναλωτισμού και αυτού της προσωπικής τους εφήμερης απόλαυσης έναντι του κοινού καλού. (πηγή: Wikipedia.org)

[5] Λυκούργος: εξαίρετος αρχαίος Σπαρτιάτης νομοθέτης. Μερικοί ιστορικοί των νεότερων χρόνων υποστήριξαν ότι ο Λυκούργος δεν υπήρξε ιστορικό πρόσωπο αλλά ήταν μια συμβολική μορφή.

[6] Ψύλλος στον κόρφο του: λαϊκή ρήση, που σημαίνει ότι κάποιος είναι σε πολύ δύσκολη θέση και δεν θα θέλαμε για κανέναν λόγο να ήμασταν εμείς στη θέση του.

[7] Μωσαϊκός Νόμος:  οι δέκα εντολές, που σύμφωνα με τη Βίβλο δόθηκαν από τον Θεό στον λαό του Ισραήλ μέσω του Μωυσή.

Ίσως σας αρέσει και

Αφήστε το σχόλιο σας

*

Ας γνωριστούμε

Όσοι αγαπάτε τη γραφή και μ’ αυτήν εκφράζεστε, είστε ευπρόσδεκτοι στη σελίδα μας. Μέσω της γραφής δημιουργούμε, επικοινωνούμε και μεταδίδουμε πολιτισμό. Φροντίστε τα κείμενά σας να έχουν τη μορφή που θα θέλατε να δείτε σε αυτά σαν αναγνώστες. Τον Μάρτιο του 2016 ίδρυσα τη λογοτεχνική ιστοσελίδα «Λόγω Γραφής», με εφαλτήριο την αγάπη μου για τις τέχνες και τον πολιτισμό αλλά και την ανάγκη ... περισσότερα

Αρχειοθήκη