Είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους που είχα μερικούς εξαίρετους δασκάλους, μεταξύ όλων που κάτι με δίδαξαν στα χρόνια που πέρασαν. Πρόσφατα έλεγα, σε αγαπημένη καθηγήτρια των εφηβικών μου χρόνων, πως για μένα όλοι οι εκπαιδευτικοί είναι δάσκαλοι, ανεξαρτήτως δηλαδή της βαθμίδας που διδάσκουν, ανεξαρτήτως ακόμα και του αντικειμένου που διδάσκουν. Είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους που ζω σε μια πόλη όμορφη, στην ίδια πόλη μαζί με κάποιους από αυτούς τους εκπαιδευτικούς, που είτε με είχανε «παιδί» τους στο Δημοτικό, είτε μου άνοιξαν τις πόρτες του μαγευτικού κόσμου της λογοτεχνίας, είτε –ακόμα– με μάθαιναν πώς να κάνω εκείνη την ρημάδα την ανακυβίστηση χωρίς να σπάσω το σβέρκο μου.

Αγαπούσα τη μάθηση από τα γεννοφάσκια μου. Αυτή η αγάπη εξελίχθηκε ως αποτέλεσμα κυρίως των διδαχών των γονέων μου (της ευλογημένης της μάνας μου, δε, πρωτίστως) και της κληρονομικότητας των γονιδίων μου. Όχι φυσικά πως δεν επηρεάζουν κι άλλοι παράγοντες την αγάπη (ή όχι) ενός παιδιού προς τη μάθηση. Η αγάπη μου όμως για όλους τους δασκάλους μου ήταν καθαρά προϊόν διδασκαλίας και αγωγής από το σπίτι μου. Και τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, για μας τους τυχερούς που ευνόησαν οι συνθήκες και μπορέσαμε να πάμε σχολείο, οι δάσκαλοί μας έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο και σε αυτή την ίδια την αγάπη προς τη μάθηση αλλά και σε όλη την μετέπειτα πορεία μας. Το αυτό ισχύει για όλα τα παιδιά, όλους τους δασκάλους, όλου του κόσμου από αρχής του έως το τέλος του…

Μία από τις φράσεις, που λογικά δεν υπάρχει Έλληνας που να μην γνωρίζει, είναι αυτό το καταπληκτικό «Γηράσκω αεί διδασκόμενος». Το σπουδαίο αυτό γνωμικό αποδίδεται στον αρχαίο ημών Σόλωνα, γνωστό Αθηναίο νομοθέτη και στην νεοελληνική σημαίνει απλά πως «όσο ζω μαθαίνω».  Παρελθόντος του χρόνου, έχει δημιουργηθεί μία εσφαλμένη αντίληψη, πως οι δάσκαλοί μας βρίσκονται στις θέσεις τους για να μας μάθουν γράμματα. Βεβαίως ναι, αυτός είναι ο πρωταρχικός σκοπός του λειτουργήματος των εκπαιδευτικών αλλά σίγουρα δεν είναι ο μόνος. Αναλογιστείτε για λίγο την ηλικία ενός μικρού μαθητή, τότε που ξεκινάει το σχολείο. Πόσο είπατε; Έξι ετών; Λοιπόν, όχι. Είναι τριών, αν χρειαστεί το παιδί να πάει σε κάποιον Παιδικό Σταθμό, τεσσάρων αν πάει στα Προνήπια και πέντε όταν θα πάει στα Νήπια. Οπότε, μιλάμε για «νήπια». Σε τόσο τρυφερή, ευαίσθητη και ευάλωτη ηλικία ξεκινάμε συνήθως τα πρώτα μας βήματα στις σπουδές. Αυτός είναι ίσως και ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες, που το επάγγελμα των δασκάλων συγκαταλέγεται στα «λειτουργήματα».

Το λειτούργημα, σύμφωνα με το «Λεξικό Εννοιών» του Αργύρη Ματακιά, προέρχεται από το επίθετο «λειτουργός» και σημαίνει αυτόν που προσφέρει δημόσια υπηρεσία, προς χάριν του λαού, της πολιτείας αλλά και του Θεού θα προσθέσω εγώ. Ως «λειτούργημα» αναφέρονται ορισμένα επαγγέλματα, τα οποία από τη φύση τους είναι προορισμένα να υπηρετούν τον άνθρωπο. Οι δε λειτουργοί, όπως είναι και οι εκπαιδευτικοί, θα πρέπει να έχουν συνείδηση του γεγονότος ότι η επιλογή αλλά και η εξάσκηση του «επαγγέλματός» τους δεν θα πρέπει να γίνεται βάσει υπολογιστικών, οικονομικών όρων (χωρίς να τους αποκλείει βέβαια, γιατί δεν μπορούν να ζήσουν με αέρα κοπανιστό) αλλά να διέπεται από ουμανιστικά κίνητρα. Η στάση ζωής τους, το ποιόν τους, τα πάντα που τους αφορούν και τους περιβάλουν, μας επηρεάζουν εμμέσως πλην σαφώς.

Πολύ βαρύ, λοιπόν, το έργο των δασκάλων. Μας παίρνουν αγίνωτα φιντανάκια και μας αφήνουν ολοκληρωμένους (τουλάχιστον κατά τη βάση μας) ανθρώπους. Προσφέροντάς μας γνώσεις ποικίλου εύρους και ενδιαφέροντος. Πέρα από την μαθησιακή κατάρτιση, οξύνουμε τα αισθητήριά μας, κοινωνικοποιούμαστε, αντιλαμβανόμαστε ποιοί είμαστε, οραματιζόμαστε, αμβλύνουμε τις γωνίες μας. Η αγκαλιά των δασκάλων μας πολλές φορές αποτελεί απάγκιο, καταφύγιο αλλά και σημείο ώθησης και εκκίνησης.

Σαφώς και υπάρχουν και μη «λειτουργικοί» λειτουργοί. Όπως, εξάλλου, σε κάθε άλλη δουλειά. Ας μην στεκόμαστε εκεί όμως. Ακόμα και αν αυτοί προσφέρουν το ελάχιστο, είναι σημαντικότερο του τίποτα. Εκείνοι, οι λιγοστοί θέλω να πιστεύω, που δρουν αρνητικά ως προς τη σωματική και ψυχική μας υγεία, θα έπρεπε να απομακρύνονται από το λειτούργημα, απ’ αυτούς έχουμε κάθε δικαίωμα να φυλαγόμαστε, όπως εξάλλου φυλαγόμαστε από κάθε κίνδυνο.

Ο καλός ο δάσκαλος είναι δώρο, τύχη, ευτυχία. Στη ζωή μας πολλές φορές παίρνουμε μαθήματα από ανθρώπους με τους οποίους διασταυρώνονται οι δρόμοι μας. Αυτοί οι οποίοι οικειοθελώς και αχρεωστήτως μας μεταδίδουν τις γνώσεις τους, είναι επίσης δάσκαλοι…

Δάσκαλοι και «δάσκαλοι», λοιπόν, αξίζουν του σεβασμού και της αγάπης μας.

Σκεφτείτε πως η μεγαλύτερη ανταμοιβή τους είναι η δική μας πρόοδος!

Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτούς είναι, όταν τους αντικρίζουμε, να τους απευθύνουμε εγκάρδια την ευχή «Καλημέρα Δάσκαλε!», με χαμόγελο…

Χαιρετίζω όλους τους δασκάλους μου, που αποτέλεσαν και αποτελούν μέχρι σήμερα για μένα πηγή μάθησης, έμπνευσης, κουράγιου. Σας ευχαριστώ και σας αγαπώ από τα βάθη της καρδιάς μου.