Κλοντ Χάουτον / Μικρό βιογραφικό
Ο Κλοντ Χάουτον Όλντφιλντ (Claude Houghton Oldfield) γεννήθηκε το 1889 στο Σέβενοουκς του Κεντ και φοίτησε στο Κολέγιο του Ντάλγουιτς. Σπούδασε λογιστής και εργάστηκε στο Ναυαρχείο κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς κρίθηκε ανίκανος για μάχιμη υπηρεσία λόγω προβλημάτων όρασης. Το 1920 παντρεύτηκε τη θεατρική ηθοποιό Ντόλσι Μπένσον και έζησαν σε αγροικία του Τσίλτερν Χιλς. Κατά τη δεκαετία του 1930 εξέδωσε αρκετά μυθιστορήματα με ικανοποιητικές πωλήσεις και ευνοϊκές κριτικές. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται το αναμφίβολα πιο δημοφιλές έργο του “Εγώ είμαι ο Τζόναθαν Σκρίβενερ” (“I Am Jonathan Scrivener”, 1930), καθώς και τα “Chaos Is Come Again” (1932), “Julian Loses His Way” (1933), “This Was Ivor Trent”(1935), “Strangers” (1938), “Hudson Rejoins the Herd” (1939). Μολονότι εξέδωσε σχεδόν δώδεκα ακόμη μυθιστορήματα στη διάρκεια των δεκαετιών του 1940 και του 1950, οι περισσότεροι κριτικοί θεωρούν τα μεταγενέστερα έργα του λιγότερο σημαντικά από αυτά της δεκαετίας του 1930.
Αναλύοντας τον Χάουτον – Συγγραφικό ισοζύγιο
Σχεδόν ποτέ δεν αναλύω συγγραφέα έχοντας διαβάσει ένα του μόνο βιβλίο. Θα μου επιτρέψετε μια εξαίρεση για τον συγκεκριμένο κύριο. Ο Χάουτον είναι η λογοτεχνία η ίδια. Μια ανακάλυψη μεγάλη για εμένα καθώς δεν το κρύβω πως δεν τον ήξερα, δεν τον είχα ακουστά σαν συγγραφέα. Και διαβάζοντάς τον, εκπλήσσομαι πώς δεν συγκαταλέγεται στους κλασικούς. Από πού να ξεκινήσουμε δεν ξέρω. Αριστοκρατική γραφή, εξαιρετικά καλοδουλεμένοι διάλογοι (ίσως οι καλύτεροι που έχω διαβάσει), κλιμακούμενη πλοκή και αριστοτεχνικός σχεδιασμός πρωταγωνιστών-ηρώων. Εδώ, βέβαια, μιλάμε για την απόλυτη εμβάθυνση σε κάθε χαρακτήρα, σε βαθμό που να μην ξεχωρίζουν οι πρωτεύοντες από τους δευτερεύοντες. Το αριστουργηματικό «Εγώ είμαι ο Τζόναθαν Σκρίβενερ» είναι ένα ψυχογραφικό κομψοτέχνημα, ένα κοινωνικό μυθιστόρημα με φιλοσοφικές προεκτάσεις, στο οποίο ο συγγραφέας ξετυλίγει όλες του τις αρετές. Αποτυπώνει άψογα την κοινωνία της Αγγλίας του 1930, το διάστημα δηλαδή μεταξύ των δύο Πολέμων, με κύρια χαρακτηριστικά της, την κατάρρευση επικρατούντων κοινωνικών τάξεων, τη σαστιμάρα και τον προβληματισμό που αυτή επέφερε στους ανθρώπους. Οι νέοι ρόλοι ήταν πιο επώδυνοι και ασαφείς και ο κόσμος αρκετά καλομαθημένος για να τους κατανοήσει. Απογοήτευση και μη εμπιστοσύνη σε πολιτικούς από το ευρύ κοινό, εφησυχασμός και «πέρα βρέχει» από την ελίτ μέχρι να έρθει η νέα ψυχρολουσία από το δεύτερο μεγάλο πόλεμο.
Η υπόθεση αν και ιντριγκαδόρικη ακούγεται απλή. Σε καμία περίπτωση, σας διαβεβαιώ. Μιλάμε για πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, με μυστήριο, ένταση, φιλοσοφικές προεκτάσεις, μια βαθιά ψυχολογική μελέτη χαρακτήρων της εποχής. Η υπόθεση έχει να κάνει με την πρόσληψη του Ρέξαμ ως γραμματέα από τον περιβόητο Σκρίβενερ, που η φήμη του ξεπερνά τις προσδοκίες όλων, χωρίς κανείς να τον έχει γνωρίσει επαρκώς. Η κλειστοφοβική πλοκή στα στενά όρια της βιβλιοθήκης της έπαυλης του Σκρίβενερ, με το διαρκές μπες-βγες ετερώνυμων προσωπικοτήτων με κύριο εξομολογητή τους τον Ρέξαμ, αποτελεί τεράστιο συγγραφικό τρικ. Οι περισσότεροι από εμάς θα κάνουμε προβολή στα σημερινά reality shows, όπου διαφορετικά άτομα προσπαθούν να συμβιώσουν κλεισμένα σε σπίτια ή εξωτικές παραλίες κυνηγώντας χρήμα και δόξα. Στο βιβλίο του Κλοντ όλοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν τον «αόρατο» Σκρίβενερ αλλά τελικά όλοι ψάχνουν να αποφύγουν τον καθρέπτη, τον ορατό εαυτό τους. Προσπαθούν επίσης να απαγκιστρωθούν από τη συμβατική ζωή που ζούνε και να πάνε κόντρα σε κατεστημένα και στερεότυπα. Ο συγγραφέας αφού πρώτα χτίζει έξοχα τους πρωταγωνιστές του, μετά τους «χτυπάει» αλύπητα με στόχευση στο σύστημα πεποιθήσεών τους. Ακολούθως τους δίνει την αυτονομία να «επανασυναρμολογηθούν» και να ξανασταθούν στα πόδια τους (όποιοι από αυτούς τα καταφέρουν).
Και αν με διαβάζετε για πρώτη φορά ίσως τόσο εντυπωσιασμένο, προσέξτε το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του κυρίου Κλοντ: Διαβάζοντας τον Σκρίβενερ βρίσκεις στοιχεία μεγάλων συγγραφέων, όχι όμως συγκεκριμένου είδους, αλλά πολλών ξεχωριστών. Και εξηγούμαι. Το στήσιμο της πλοκής θυμίζει Αγκάθα Κρίστι (Και δεν έμεινε κανένας), Φιτζέραλντ (Ο μεγάλος Γκάτσμπυ), Κάφκα (Η δίκη). Ίσως ακόμη ακόμη και Arthur Conan Doyle ακόμα και Paul Auster σε αρκετά από τα έργα τους.
Καταλαβαίνεις επίσης την ατμόσφαιρα, ναι, είσαι και εσύ στο Λονδίνο εκείνης της εποχής, ακολουθείς τους ήρωες στο σοκάκια και τα εστιατόρια όταν δεν κλείνονται στη βιβλιοθήκη του Σκρίβενερ. Σε διασκεδάζει ο συγγραφέας καθώς μέσα από τους φιλοσοφικούς στοχασμούς των ηρώων ξεπηδάει το αστείρευτο και συνάμα καυστικό του χιούμορ.
Αλλά το βασικό του ατού είναι η μαγευτική γραφή. Απλή εκ πρώτης όψης, σύνθετη σε δεύτερο επίπεδο. Διαβάζεις όλο το βιβλίο και δεν πηδάς σελίδα, δεν αφαιρείς ούτε κόμμα, δεν σε νευριάζει πουθενά είτε με την ασάφεια και τα κενά είτε με την πολυλογία του. Ναι, η ξεχωριστή γραφή με αυτοπεποίθηση τέτοια που να επιδίδεται σε χιλιάδες διαλόγους και σε όλους να είναι εξαιρετικός. Βλέπετε είναι αυτή που λείπει περισσότερο από τους σύγχρονους συγγραφείς που έχουν έμπνευση, ιδέες, τεχνικές και πλοκή αλλά δεν μπορούν να είναι επαρκείς αφηγηματικά σε όλες τις σελίδες. Σε πολλές όπως και σε ολόκληρα κεφάλαια πιθανόν να ξεπερνούν τον Κλοντ αλλά στο σύνολο μόνο κλασσικοί συγγραφείς μπορούν να συγκριθούν μαζί του.
Τεράστια έκπληξη για εμένα ο συγκεκριμένος συγγραφέας. Και τεράστια απορία γιατί δεν «μας έχει συστηθεί» σε παγκόσμιο επίπεδο και παραμένει σχεδόν άγνωστος. Λογοτέχνης με Λ κεφαλαίο, λογοτεχνικό διαμάντι το βιβλίο του, μην περιμένετε ισοζύγιο αυτή τη φορά. Ο κύριος Cloud δεν θα μπει καν σε ισοζύγιο. Απλώς διαβάστε τον.
Υ.Γ: Καταπληκτική η μετάφραση του «Σκρίβενερ» από τον κύριο Αλέξη Καλοφωλιά.
Τα έργα μιλάνε, όχι τα λόγια
ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Ο ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΣΚΡΙΒΕΝΕΡ
Όταν ο Τζέιμς Ρέξαμ προσλαμβάνεται ως γραμματέας του μυστηριώδους Τζόναθαν Σκρίβενερ, βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν γρίφο. Καθώς μπροστά του ξεκινάει μια παρέλαση από φίλους του Σκρίβενερ, ο Ρέξαμ προσπαθεί να συνθέσει τα στοιχεία της προσωπικότητας του αόρατου εργοδότη του μέσα από ιστορίες, υπαινιγμούς και μια σειρά από ανατροπές που οδηγούν στην καθαρτήρια κλιμάκωση. Σε αυτό το αριστουργηματικό μυθιστόρημα, που η δομή του επηρέασε τον Όρσον Γουέλς στη σύλληψη του “Πολίτη Κέιν”, ο Κλοντ Χάουτον υφαίνει με αριστοτεχνικό τρόπο ένα συναρπαστικό φιλοσοφικό και ψυχολογικό παιχνίδι. Γραμμένη ανάμεσα στους δυο μεγάλους πολέμους του 20ού αιώνα, η ιστορία του Τζόναθαν Σκρίβενερ αντικατοπτρίζει την περιπέτεια της συγκρότησης της ανθρώπινης ταυτότητας μέσα σε μια κατακερματισμένη πραγματικότητα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΑΤΑΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΠΟΥ
«Οι όροι που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε τους άλλους συνήθως αποκαλύπτουν λίγα για αυτούς και πολλά για τον εαυτό μας»
«Αν η αγάπη είναι αυτό που πιστεύει ο κόσμος ότι είναι, τότε δεν είμαι σε θέση να το κάνω. Είναι μονοτονία, και σιχαίνομαι τη μονοτονία περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στο σύμπαν. Να ζεις με ένα άτομο, χρόνο με το χρόνο, να βλέπεις αυτό το άτομο σχεδόν σε κάθε γεύμα, να ακούω ξανά και ξανά τις απόψεις του! Θεέ μου, αυτό λένε αγάπη; Εγώ το λέω θάνατο! Χρειάζομαι πάθος, χρώμα, το απροσδόκητο – τον ρομαντισμό του αγνώστου!»
«Ανακάλυψα ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι δεν χαμογελούν ποτέ. Είτε ουρλιάζουν από τα γέλια είτε μοιάζουν σαν να έχουν σε ημερήσια διάταξη τις κηδείες. Η αξιοπρέπεια για την οποία καυχιόμασταν εμείς οι Άγγλοι είχε εξαφανιστεί»
Και κάτι προφητικό:
«Τους είπα ότι υπήρχε μια διαφορά μεταξύ των Αμερικανών και Άγγλων: οι Αμερικανοί κοιτούν μόνο τα χρήματα, το παραδέχονται και εργάζονται για αυτά. Οι Άγγλοι θέλουν μόνο τα χρήματα, δεν το παραδέχονται και δεν θέλουν να δουλέψουν για αυτά. Το αποτέλεσμα θα είναι ότι σε λίγα χρόνια θα είμαστε απλώς ένα προάστιο της Αμερικής. Οι Αμερικανοί δεν θα είναι τόσο ανόητοι όσο οι Γερμανοί. Θα είναι ικανοποιημένοι με την εμπορική κυριαρχία».
[Πηγή φωτογραφίας: Εκδόσεις Καλέντη ]
Αφήστε το σχόλιο σας