«Κατά το δοκούν…», ένα διήγημα της Νίκης Μπλούτη-Καράτζαλη

Άμα μ’ ακούς θα τα πάμε καλά οι δυο μας, να είσαι σίγουρη. Προπαντός, τις συμβουλές μου. Όχι πως είμαι απ’ αυτές τις παλιές πεθερές που τις θέλανε τις νύφες να στέκονται σούζα… Αλλά ένα σεβασμό, όπως και να το κάνουμε, τον δικαιούμαι. Μάνα του άντρα σου είμαι, δεν είμαι όποια κι όποια. Εγώ τον ξέρω καλύτερα απ’ όλους αφού τον γέννησα. Θα σου πω τα χούγια του ένα προς ένα. Τι να προσέχεις, τι ν’ αποφεύγεις για να τα πάτε καλά. Αυτό δε θέλεις; Μακάρι να είχα κι εγώ τότε που ‘μουνα νιόπαντρη μια πεθερά πρόθυμη να μου τα πει όλ’ αυτά, αλλά δεν είμαστε όλες τυχερές, πώς να το κάνουμε; Γι’ αυτό σου λέω, εσύ ‘σαι τυχερή. Άμα μ’ ακούς και δεν πράττεις κατά το δοκούν, θα τα πάμε καλά οι δυο μας…

Ωραία έκφραση, ε; Ο μακαρίτης ο πεθερός μου ήτανε δάσκαλος στο χωριό μας και χρησιμοποιούσε συχνά τέτοιες όμορφες αρχαίες φράσεις κι έτσι τις μαθαίναμε κι εμείς. Κατά το δοκούν, κατά κόρον, ειρήσθω εν παρόδω, ως επί το πλείστον, κατά το πλείστον, παρεμπιπτόντως, υπέρ το δέον, εν τη ρύμη του λόγου… Τις έχω μάθει απ’ έξω κι ανακατωτά και τις αναφέρω συχνά στις κουβέντες μου για να μη με περνάνε και για καμιά αγράμματη. Άγιος άνθρωπος που λες ο πεθερός μου. Μορφωμένος, λιγόλογος και ήσυχος. Καμάρωνα τότε θυμάμαι σαν το γύφτικο σκεπάρνι, επειδή με ζήτησε ο γιος του δάσκαλου σε γάμο. Πού να ήξερα όμως η καψερή πως θα μου λάχαινε μια πεθερά κέρβερος!  Ήθελε να χώνει παντού τη μύτη της. Τίποτα δεν της ξέφευγε.

Εδώ δες φύλλο, ε; Με παραδέχεσαι; Θα σε μάθω κι εσένα να το ανοίγεις έτσι, δεν είναι τίποτα δύσκολο, μαστοριά θέλει… Θα δεις με τον καιρό πως θα τα καταφέρεις κι εσύ. Αρκεί να έχεις όρεξη και να προσέχεις όσα σου λέω. Να μ’ ακούς. Κυρίως να μ’ ακούς. Του παιδιού, να ξέρεις, δεν του αρέσουνε τα έτοιμα φύλλα στη πίτα, που τα πουλάνε σήμερα για να ευκολύνουνε τις νοικοκυρές. Μη γελαστείς και πάρεις, στο λέω να το θυμάσαι. Τζάμπα τον κόπο που θα κάνεις. Ούτε που θα τη βάλει στο στόμα του. Τα σιχαίνεται τα ετοιματζίδικα ο γιος μου. Τον έχω καλομαθημένο βλέπεις. Έναν τον έχω. Μοσχοαναθρεμένο το πουλάκι μου!

Η τυρόπιτα, να θυμάσαι, θέλει πολλή λάδι. Θα σου πω κι ένα μυστικό για το τέλος. Η σπανακόπιτα όμως, το αντίθετο.  Δε θέλει πολλή λάδι. Μυρωδικά θέλει πολλά. Θα στα πω άμα τελειώσω αναλυτικά να κάτσεις να τα γράψεις για να τα θυμάσαι. Άμα τα κάνεις δυο τρεις φορές, μετά θα τα μάθεις κι εσύ απέξω.  Θα σε μάθω να φτιάχνεις και μαγειρίτσα για τη Λαμπρή. Κάνω μια μαγειρίτσα, όχι να το παινευτώ, αλλά γλείφουν όλοι τα δάχτυλά τους. Του αρέσει του παιδιού πολύ. Το βράδυ της Λαμπρής την τρώμε, μαζί με συκωτάκια τηγανητά και κόκκινα αβγά. Κρατάμε τις παραδόσεις μας.  Ειρήσθω εν παρόδω να σου αναφέρω και για την Πρωτοχρονιάτικη σούπα μου με τον κόκκορα τον αλανιάρη. Είναι θεσπέσια! Εγώ τη φτιάχνω με κριθαράκι κι όχι με ρύζι, όπως την κάνουν κατά το πλείστον οι άλλες νοικοκυρές. Εδώ σε παίρνει να πράξεις κατά το δοκούν… Δεν έχουμε όλοι τα ίδια γούστα. Η κάθε νοικοκυρά έχει τις αρχές της στη κουζίνα της. Το ρύζι λασπώνει και γίνεται λαπάς. Το κριθαράκι τής πάει τέλεια! Να το θυμάσαι κι αυτό.

Που λες, η πεθερά μου είχε τον έλεγχο στα πάντα. Πού θα πας, τι θα φορέσεις, κάνε τούτο, κάνε κείνο… Μέναμε εκείνα τα χρόνια όλοι μαζί. Όχι εμείς μονάχα, όλα τα ζευγάρια στο χωριό, έτσι το συνηθίζανε.  Ούτε να τσακωθούμε, ούτε να φιληθούμε δεν μπορούσαμε με τον άντρα μου. Μην κοιτάς τώρα που αλλάξανε οι καιροί. Τώρα θέλουν κι οι πεθερές την ησυχία τους. Ο καθένας σπίτι του. Μακριά κι αγαπημένοι, που λένε. Ευτυχώς που όσα δεν κάναμε στα νιάτα μας μπορούμε και τα κάνουμε τώρα να λες… Έχουμε τους φίλους μας, πίνουμε το καφεδάκι μας κάθε μέρα παρεούλα, πάμε καμιά εκδρομούλα και δεν φορτωνόμαστε στα παιδιά μας.

Κοίτα, κοίτα… Δες πόσο εύκολα ανοίγει! Εμ, θέλει μαστοριά, δεν είναι παίξε γέλασε. Να ρίχνεις μπόλικο αλεύρι για να γλιστράει ο πλάστης όμορφα… Γι’ αυτό σου λέω, η γυναίκα πρέπει όλα να τα ξέρει. Μάθε τέχνη κι άστηνε κι άμα πεινάσεις πιάστηνε. Την ξέρεις αυτή την παροιμία; Καλύτερα όμως, να φτιάχνεις πρώτα τη γέμιση της πίτας, όπως σου έδειξα πρωτύτερα,  για να μην αργοπορείς μετά.

Η συγχωρεμένη, λοιπόν, έκανε κουμάντο σε όλα, είχε το πάνω χέρι. Κάθε βδομάδα ο πεθερός μου  κι ο άντρας μου της ακουμπάγανε το μισθό ολόκληρο στην ποδιά της.  Έλυνε κι έδενε… Είχε τον πρώτο λόγο και τον τελευταίο. Τσαούσα γυναίκα! Ευτυχώς όμως, εγώ πήρα μονάχα τα καλά της. Ορφανούλα από μάνα, όσα έμαθα απ’ αυτή τα έμαθα. Ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή της.

Γι’ αυτό σου λέω, να ευχαριστάτε εσείς οι νέες σήμερα που ζείτε σαν βασίλισσες, δίχως να έχετε κανέναν στο κεφάλι σας. Θες ν’ αγκαλιαστείς με τον άντρα σου τώρα βρε αδερφέ; Το κάνεις δίχως να σκέφτεσαι ποιος είναι στη διπλανή κάμαρη. Θες πάλι να σκοτωθείς για να ξαλαφρώσεις; Το κάνεις κι αυτό αφού δεν έχεις κανέναν να σου κάνει έλεγχο. Αχ μαράζι μου ‘μειναν αυτά που σου λέω τώρα πουλάκι μου. Δεν φχαριστήθηκα αγκαλιά μα ούτε και καβγά με τον άντρα μου στα νιάτα μου. Είχαμε τον κέρβερο από πάνω μας και τσιμουδιά δε βγάζαμε κι οι δυο.

Το αλάτι να το κρατάς λίγο στην τυρόπιτα επειδή είναι αλμυρό το τυρί, να το θυμάσαι. Πιπέρι ρίξε μπόλικο, κατά το δοκούν, δεν πειράζει. Α και να μην ξεχνάς μια χούφτα τραχανά, όπως σου έδειξα. Η πίτα κι η κουρκούτι θέλουν λίγο τραχανά. Τέλος πάντων, κάτσε να τελειώσω και θα στα πω με τη σειρά να τα γράψεις. Και μην κοιτάς το ρολόι σου μωρέ, δεν αργούμε. Νάτο κοντεύω… Θα είσαι στην ώρα σου στο ραντεβού, μην ανησυχείς. Για μανικιούρ έκλεισες μου είπες; Δεν κλείνεις και για μένα μια φορά; Γούστο θα έχει. Να κάθομαι και να με περιποιούνται! Παρεμπιπτόντως, τις προάλλες η φίλη μου η Ελένη έσκασε μύτη στην εκκλησία με ροζ μανικιούρ και καμάρωνε σα νύφη! Ωραίο ήτανε, δεν μπορώ να πω… Γι’ αυτό σου λέω, για κλείσε μου και μένα ένα ραντεβού για το Σάββατο. Την Παρασκευή με το καλό παίρνω τη σύνταξη…

Λοιπόν, έλα κοντά τώρα που τελειώσαμε τα φύλλα. Θα δεις πόσο γρήγορα είναι από δω και πέρα. Ρίχνουμε λίγο λάδι στο ταψί κι αρχίζουμε να τα βάζουμε ένα ένα. Από κάτω κι από πάνω θα βάλεις δυο κι όλα τα άλλα μονά. Δες εδώ… Έβαλα τα δυο πρώτα και ρίχνω γέμιση. Υπολογίζω με το μάτι να μου φτάσει η γέμιση για όλα τα φύλλα, θα το καταλάβεις στο τέλος. Δες τι όμορφα που στρώνει το φύλλο από πάνω! Λίγο λαδάκι ακόμα… εντάξει.

Εγώ μανάρι μου που λες, δεν πρόκειται να σου κάνω έλεγχο πουθενά. Ούτε πώς θα ντυθείς με νοιάζει, ούτε πού θα πας, ούτε τι θα κάνεις. Σ’ αυτά να ‘σαι σίγουρη πως δε δίνω την πέραν του δέοντος σημασία…  Είναι δουλειά του άντρα σου και δική σου βέβαια. Άμα τα βρίσκετε εσείς, τύφλα να έχουν οι συμπεθέροι, που λένε… Εγώ τώρα είμαι ελεύθερο πουλί, από τότε που φύγανε τα πεθερικά μου. Ούτε στον άντρα μου δε δίνω λόγο πού πάω και τι κάνω. Ο καθένας τη ζωή του. Στερηθήκαμε τόσα πολλά στα νιάτα μας που τώρα θέλουμε να τα γευτούμε όλα. Κι εκδρομούλες και ταξίδια και καφεδάκια με τους φίλους μας. Και να σου πω, το παιδί σας, παιδί σας… Καλό και χρυσό το εγγονάκι δε λέω, αλλά όχι να κλειστώ ξανά μανά μέσα απ’ την αρχή για να σας το μεγαλώσω. Εγώ τα μεγάλωσα τα βλαστάρια μου χωρίς καμιά βοήθεια, να το ξέρεις. Σιγά μη μου κράταγε εμένα η πεθερά τα παιδιά για να ξεσκάω στα πανηγύρια. Ούτε της κόρης μου τα κρατάω, το ξέρεις, όχι στο θυμίζω για να μη λες πως μεροληπτώ εις βάρος σου επειδή είσαι νύφη μου. Γι’ αυτό σου λέω, στερήθηκα πολλά μάτια μου και τώρα ήρθε η ώρα μου να ζήσω κι εγώ η καψερή και να χαρώ όσα προλαβαίνω. Την άλλη βδομάδα πάμε εκδρομούλα στην Αίγινα με την Εστία Μητέρας. Ωραία θα είναι! Έφτιαξε κι ο καιρός…

Δες… Ίσα ίσα την έφερα τη γέμιση. Έτσι με το μάτι θα την υπολογίζεις. Και τώρα θα σπάσουμε ένα αβγουλάκι, θα το ανακατέψουμε με μπόλικο λάδι και θα το στρώσουμε όμορφα από πάνω. Έτσι μπράβο! Τη χαράζουμε απαλά με το μαχαίρι για να ψηθεί καλά, τη σταυρώνουμε και τη βάζουμε στο φούρνο. Σε μια ώρα θα είναι έτοιμη. Στάσου να βγάλω και τη ποδιά να τη μαζέψεις, δεν τη λέρωσα βλέπεις, μην κάνεις τον κόπο να την πλύνεις.

Και δε μου λες χρυσό μου τώρα, για να έχουμε καλό ρώτημα, ποιος θα την προσέχει την πίτα που έχω κι εγώ ραντεβού με τη Μίνα για καφέ στον πεζόδρομο; Δε γίνεται να το αλλάξεις το δικό σου; Πάρε τηλέφωνο και βάλτο μια   ώρα αργότερα πουλάκι μου, γιατί εγώ είναι αδύνατο να το ακυρώσω. Έχω να τη δω τη Μίνα πάνω από ένα μήνα… Α, ξέχασα να σου πω και το μυστικό που σου ‘λεγα για το τέλος. Δεν πειράζει, θα σε πάρω τηλέφωνο επειδή βιάζομαι τώρα. Δεν κάνει να τη στήσω τη γυναίκα. Κοίτα μην ξεχαστείς και την κάψεις. Μια ώρα ακριβώς θέλει ψήσιμο. Εδώ δε σε παίρνει να πράξεις κατά το δοκούν… Άντε μπράβο!

Ίσως σας αρέσει και

Αφήστε το σχόλιο σας

*

Ας γνωριστούμε

Όσοι αγαπάτε τη γραφή και μ’ αυτήν εκφράζεστε, είστε ευπρόσδεκτοι στη σελίδα μας. Μέσω της γραφής δημιουργούμε, επικοινωνούμε και μεταδίδουμε πολιτισμό. Φροντίστε τα κείμενά σας να έχουν τη μορφή που θα θέλατε να δείτε σε αυτά σαν αναγνώστες. Τον Μάρτιο του 2016 ίδρυσα τη λογοτεχνική ιστοσελίδα «Λόγω Γραφής», με εφαλτήριο την αγάπη μου για τις τέχνες και τον πολιτισμό αλλά και την ανάγκη ... περισσότερα

Αρχειοθήκη