«Η ελευθερία σου σταματά εκεί που ξεκινά η δική μου.»

Κάπου το έχω διαβάσει ή κάποιος έχει πει κάτι ανάλογο. Το σίγουρο είναι πως δεν είναι δικό μου. Το σέβομαι, όμως, και το υπερασπίζομαι όσο μπορώ.

Οι σχέσεις των ανθρώπων και μάλιστα στις μέρες μας, προπάντων στους ενήλικες, είναι τόσο, μα τόσο δύσκολες.

Κρίνω, κρίνεις, κρίνουμε όλους τους άλλους, εκτός από τον εαυτό μας. Κοινώς, δεν διαφέρουμε από τις γκαμήλες, που βλέπουν τις καμπούρες των άλλων και όχι τις δικές τους. Απαιτούμε από τους άλλους, χωρίς να σεβόμαστε αν εκείνοι μπορούν, ξέρουν, έχουν τη δυνατότητα, να μας προσφέρουν αυτά που εμείς ζητάμε.

Αν παρατηρήσουμε τα παιδιά, και μάλιστα τις ηλικίες μέχρι και το δημοτικό, έχουμε να μάθουμε πολλά. Ποτέ τα παιδιά δεν είναι “δήθεν” και “τάχα μου”. Πέρα του ότι κάθε παιδί κουβαλάει το “σπίτι του”, όπως η χελώνα το καβούκι της, στις μεταξύ τους συναναστροφές είναι πολύ ξεκάθαρα.

«Γιατί δεν κάνεις παρέα με τον Γιαννάκη;»

“Γιατί δεν μου αρέσει.»

 «Τι δεν σου αρέσει, δηλαδή;»

 «Δεν μου αρέσει. Πώς το λένε; Τι δεν καταλαβαίνεις;»

 «Είναι άσχημος, δηλαδή;»

 «Γιατί δεν θέλεις να καταλάβεις;»

 «Αυτό προσπαθώ να κάνω: να σε καταλάβω, γι’ αυτό και σε ρωτάω. Τι δεν σου αρέσει;»

 «Θέλει πάντοτε να γίνεται το δικό του και θέλει να είναι πάντα εκείνος ο αρχηγός.»

 «Μα είστε από μωρά μαζί. Οι γονείς του είναι και φίλοι μας.»

 «Δεν ξέρω τι είναι οι γονείς του και δεν κάνω εγώ παρέα μαζί τους. Ο Γιαννάκης ή μάλλον ο Γιάννης πια, εμένα

δεν μου κάνει. Δεν μου αρέσει και δεν τον παίζω.”

 «Μήπως γιατί θέλεις να είσαι εσύ αρχηγός στην παρέα;»

 «Στην δική μας παρέα κανείς δεν είναι και όλοι είμαστε αρχηγοί. Κατάλαβες; Κι ούτε βάζουμε ο ένας λόγια στον

άλλο, όταν δεν γίνεται το δικό μας. Εμένα δεν μου αρέσει ο τρόπος του Γιάννη και τελείωσε.»

 Είναι ένα απλό παράδειγμα αυτή η στιχομυθία. Πώς τα παιδιά ξεκαθαρίζουν τι τους αρέσει και τι όχι και πώς

μαθαίνουν στο “μας” και όχι στο “εγώ”.

Σε μας τους ενήλικες τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Μαθαίνουμε να συμβιβαζόμαστε και να ελισσόμαστε κατά το δοκούν. Προσπαθούμε, ο καθένας από τη σκοπιά του, να επιβάλουμε τα δικά μας “θέλω”, τα δικά μας “πιστεύω”. Θέλουμε αυτό που θέλουμε, όπως εμείς το έχουμε φτιάξει στο μυαλό μας, γιατί μας έχει λείψει ή μας λείπει, ίσως, από την καθημερινότητά μας. Και όταν αυτό δεν γίνει, τότε, σαν τις γάτες, βγάζουμε νύχια και προσπαθούμε ν’ αμυνθούμε δια της επίθεσης. Και τελικά αμυνόμαστε στον ίδιο μας τον εαυτό. Αδιαφορούμε για τις κουβέντες ή τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσουμε κι ας ξέρουμε ότι μπορεί να πληγώσουν τον άλλο. Πολλές φορές το κάνουμε και γι’ αυτό το λόγο.

“Να πονέσει, για να καταλάβει πόσο και πώς με πόνεσε”…

Μοιάζει με αυτό που έλεγαν οι παλιοί και το οποίο έχει τόσο παρερμηνευτεί: “όποιος αγαπά, παιδεύει”.

Όχι, φίλοι μου, δεν εννοεί πως παιδεύει με αυτή, την αρνητική, έννοια και η οποία μας βολεύει για να έχουμε άλλοθι για τον κακό μας εαυτό. Παιδεύει σε τούτη, τουλάχιστον, τη ρήση και για το φτωχό μου μυαλό, σημαίνει «μορφώνει, εκ-παιδεύει».

Δεν είναι τυχαίο που τα παιδιά την μια στιγμή μαλώνουν και το άλλο λεπτό αγκαλιάζονται και μοιράζονται τα μυστικά, ακόμα και το κολατσιό τους. Ενώ εμείς οι ενήλικες; Σαν μαλώσουμε, είμαστε ικανοί, και έχουμε δει πάμπολλα παραδείγματα, να φτάσουμε και μέχρι τον φόνο.

Μήπως, λέω, μήπως θα έπρεπε να κόψουμε τις κακές παρέες με τους ενήλικες και να συναναστρεφόμαστε, όσο και όσοι μπορούμε, με παιδιά;

Ας μετρήσουμε τι μας προσφέρουν οι ενήλικες και τι τα παιδιά.

Ενήλικες είναι αυτοί που μας κυβερνούν. Ενήλικες και σπουδαγμένοι είναι αυτοί που σκορπάνε θάνατο και δυστυχία σε ολάκερη την ανθρωπότητα. Ενήλικες βιάζουν παιδιά, γυναίκες, άντρες, τόσο στο σώμα, μια πιότερο τις ψυχές των θυμάτων τους. Και πόσα άλλα δεινά, ὧν ούκ έστιν αριθμός.

Τα παιδιά τι μας προσφέρουν, αλήθεια; Χαμόγελα, αγκαλιές, άλλοτε και θυμό, μα σαν τους εξηγήσει κάποιος, και συνομήλικός τους, με τον πιο απλό τρόπο, ηρεμούν κι επανέρχονται στο χαμόγελο και στην αγκαλιά. Και ξέρουν να υπερασπίζονται ό,τι δημιουργούν και ό,τι αγαπούν…