Η ποιητική συλλογή Ώσπου να χορτάσει χώμα η βροχή (Εκδόσεις Ρώμη, 2020) είναι η πρώτη της Ιωάννας Ευθυμιάδου. Περιέχει 32 ποιήματα σε 4 ενότητες. Εξαρχής γίνεται ευδιάκριτη η οικονομία του λόγου, η συνειδητή επιλογή απλών λέξεων, στοιχεία που αποτυπώνουν το ύφος μιας καθημερινής κουβέντας:

Ήταν μια κανονική γυναίκα

Σταχτοπούτα, πιστή στα οικιακά της καθήκοντα

Παρατηρούσε το πρόσωπό της στις βιτρίνες των καταστημάτων.

            Οι στίχοι της δεν πάσχουν από την επιτήδευση, την πολυλογία, τις επανειλημμένες γενικές πτώσεις  ─ ελαττώματα συχνά στην ποίηση των τελευταίων ετών. Αντίθετα, η ποιήτρια εκφράζεται χωρίς θορύβους περιττούς. Μεταδίδει στον αναγνώστη τη συγκίνησή της με λέξεις που ταξιδεύουν Απλά και ήσυχα/Σα να’ μπαιναν σε αλειτούργητο για χρόνια εκκλησάκι/Την ώρα του εσπερινού.

Η συλλογή κινείται στο χώρο της αυτοαναφορικής και της υπαρξιακής ποίησης. Πράγματι, το κυριότερο θέμα της είναι η αυτοαναφορικότητα της τέχνης της, η ίδια η ποίηση με τη δύναμη και την αξία των λέξεων. Το πρώτο ποίημα της συλλογής αναφέρεται στον ποιητή και το τελευταίο στις λέξεις. Τι είναι όμως η ποίηση για την Ιωάννα Ευθυμιάδου; Είναι ο σπόρος μέσα στην αιωνιότητα, η έκφραση των πιο αληθινών και των πιο κρυφών μας συγκινήσεων, η ─ εδραιωμένη στην παγκόσμια γραμματεία ─ βεβαιότητα ότι ο λόγος απαθανατίζει το βίο μας, γιατί οι εραστές πεθαίνουν πριν από τις λέξεις. Η ποίηση μάχεται να μας προσφέρει την ολοκληρωμένη μορφή^. δε φοβάται να σκιαμαχήσει με το ανολοκλήρωτο, επιχειρώντας κι αυτό να το εκφράσει, σαν τη δικαίωση μιας εκκρεμούσας έμπνευσης. Τελικά, είναι η ίδια η ζωή της δημιουργού, η οποία ομολογεί:

Σε στίχους κατοικώ

Ποίημα σε εκκρεμότητα η ζωή μου.

            Το δεύτερο κύριο θέμα είναι η αγωνία της ύπαρξης, όπως μαρτυρείται και από την προμετωπίδα που επιλέγεται (στίχοι του Νίκου Καρούζου): Σαν να μην υπήρξαμε ποτέ/Κι όμως πονέσαμε απ’ τα βάθη.

Στα υπόλοιπα θέματα ανήκουν η ροή του χρόνου, η χαρά της αγάπης, ο προαιώνιος πόνος. Η ποιήτρια ανιχνεύει τις εκδοχές του θανάτου και μετρά στο δέρμα της όλες τις πληγές που δημιουργούν η απουσία και το ανεκπλήρωτο. Εκφράζει το δράμα των σύγχρονων πολέμων και της προσφυγιάς, οραματιζόμενη την ειρήνη. Δεν είναι απαισιόδοξη: Ύστερα κουβεντιάσαμε τα όνειρά μας/για να ξορκίσουμε το κακό. Αναζητά, μάλιστα, την ισορροπία ανάμεσα στη μεταρσίωση της πνευματικής πτήσης και την προσγείωση στη σκληρή καθημερινότητα:

ΠΤΗΣΗ

Μια κάθετη γραμμή χωρίζει τη ζωή στα δυο

Εκείνη ανάμεσα στα τριαντάφυλλα

που ζητιανεύει το πέταγμα ενός πουλιού

Και τη μικρή ασήμαντη πεταλούδα

που χάνει λίγο χρώμα σε κάθε πέταγμά της

            Στην άκρως ενδιαφέρουσα ποιητική συλλογή, το άυλο δάκρυ στην αρχή γίνεται βροχή που μας μουσκεύει και καταλήγει στερεό, σχηματισμένο, σαν το χώμα της γης.

Νίκος Παπάνας