Αυτή την ταινία του Ντάμιεν Σαζέλ, την κατατάσσω σε μια από τις καλύτερες που έχω δει. Σχετικά πρόσφατη παραγωγή. Το 2014 βγήκε στις Αμερικανικές αίθουσες και το 2015 στις Ελληνικές.

Είχα την τύχη να τη δω τότε μιας και προβλήθηκε στον Δημοτικό Κινηματογράφο της πόλης μου. Με είχε ενθουσιάσει και τότε.

Όταν για μια ταινία δεν έχεις σε τι να πρωτοαναφερθείς, δεν μπορεί παρά να είναι σπουδαία. Την ξανάδα χτες σε dvd από αυτά που έχω επιλέξει να πάρω μαζί μου στις διακοπές μου στο βουνό.

Ο Σαζέλ πριν γυρίσει τη συγκεκριμένη ταινία, είχε κάνει μια μικρού μήκους με το ίδιο περιεχόμενο αλλά με άλλους συντελεστές. Ο ίδιος υπογράφει και το σενάριο.

Όταν είδα πως ο J.K Simmons αποδέχτηκε την πρόταση του Παπακαλιάτη να συμμετάσχει στην ταινία του “Ένας άλλος κόσμος” έμεινα κάγκελο. Πρέπει να ήταν η αμέσως επόμενη ταινία του μετά το Whiplash. Χαίρε βάθος απροσμέτρητο δηλαδή.

Δεν μου αρέσουν οι δουλειές του Παπακαλιάτη αν και καταφέρνει να έχει πολύ καλούς συντελεστές, ειδικά στη δεύτερή του. Δεν μπορεί να ξεπεράσει τον ναρκισσισμό του κι αυτό  κάνει το μεγαλύτερο κακό στις ταινίες του.

Αλλά ας επανέλθω. Το Whiplash είναι ένα σπουδαίο τζαζ κομμάτι του Don Ellis, στο οποίο έχουν σολάρει μυθικά ονόματα της τζαζ όπως ο Τσάρλι Πάρκερ, με πνευστό όργανο.

Στην ταινία ο σκηνοθέτης επιλέγει να σολάρει ένας νεαρός ντράμερ. Στο ρόλο αυτό επιλέγει τον νεαρό Μάιλς Τέλερ, που έχει μια κινηματογραφική πορεία όχι υψηλού επιπέδου. Όμως εδώ τα δίνει όλα και δεν ξέρω αν θα του ξανατύχει στην καριέρα του τέτοιος ρόλος. Ο Άντριου, όπως είναι το όνομά του στην ταινία, φοιτά σε ένα σπουδαίο ωδείο της Ν.Υόρκης, το ωδείο Suffer. Σπουδάζει ντραμς και εξασκείτε στο χώρο του ωδείου πολλές ώρες. Τυχαία τον ακούει να παίζει ο διευθυντής της Jazz ορχήστρας του ωδείου Φλέτσερ, ρόλος που υποδύεται ο J.K.Simmons.

Αυτή η… τυχαία συνάντηση θα υφάνει μια σχέση αγάπης-μίσους και ολικής εξόντωσης. Ο Φλέτσερ απαιτεί στρατιωτική πειθαρχία γιατί δεν διανοείται πως η ορχήστρα του μπορεί να πάρει τίποτα λιγότερο από την πρώτη θέση σε όποιον μεγάλο διαγωνισμό. Βρίζει, μειώνει, εξουθενώνει τους μαθητές του σε απίστευτο σημείο. «Κάποιος φαλτσάρει εδώ», λέει σε κάποια στιγμή, «θα μου το πει μόνος του ή πρέπει να τον βρω μόνος μου;». Βάζει, λοιπόν, τα πνευστά να παίξουν ανά όργανα. Αποπέμπει βρίζοντας τον παράφωνο και αφού φεύγει παραδεχόμενος πως αυτός φάλτσαρε ο Φλέτσερ λέει: «Εσύ Ντέιβιντ ήσουν παράφωνος, αλλά έδιωξα τον Ρόμπερτ γιατί έχει το νου του στα χάμπουργκερ, η χοντρή κουράδα!».

Μ’ αυτόν τον άνθρωπο, λοιπόν, μπλέκει ο άπειρος Άντριου, που μετά από ατέλειωτα βρισίδια και προσβολές, πόλεμο νεύρων, καταχρώμενος και την ιδιωτική του ζωή αποκαλώντας τον πατέρα του, ατάλαντο συγγραφέα, που όταν η μάνα του διαπίστωσε πως δεν ήταν ο… Τενεσί Ουίλιαμς, τον παράτησε όπως και τον ίδιο.

Είναι απίστευτης έντασης η ταινία. Ο Άντριου δεν μελετά απλά εντατικά για να μη χάσει τη θέση του πρώτου ντράμερ στην ορχήστρα, αλλά εξουθενώνεται, ματώνει ξανά και ξανά τα δάχτυλά του με τα στικς των ντραμς, έχει δίπλα του λεκάνη με παγάκια και τα βουτά για να σταματά γρήγορα η αιμορραγία και συνεχίζει.

Χωρίζει με την κοπέλα του, προσβάλλει το συγγενικό του περιβάλλον γιατί αυτός θα γίνει μεγάλος. Τρώει χαστούκια από τον Φλέτσερ μέχρι να παραδεχτεί πως είναι τονικά πιο γρήγορος, διαλύεται αλλά δεν υποχωρεί.

Το τι κάνουν οι δύο ηθοποιοί σε όλη την ταινία δεν περιγράφεται. Ο Τέλερ χύνει τόνους ιδρώτα. Και ο J.K Simmons μεγαλουργεί ακόμα και με τις κινήσεις των χεριών του όταν κόβει στον αέρα ότι δεν του κάθεται, όταν σηκώνει το χέρι για την έναρξη ενός κομματιού. Το βλέμμα του σφάζει, λιανίζει, εξουδετερώνει όποιον κάνει το παραμικρό λάθος.

Η σχέση των δύο δεν έχει καλή κατάληξη. Ο Άντριου τρακάρει για να είναι στην ώρα του σε έναν διαγωνισμό, ανεβαίνει στη σκηνή αιμόφυρτος και παίρνει τα στικς. Όμως οι δυνάμεις του τον προδίδουν και καταρρέει. «Άντριου ξόφλησες», του λέει επί σκηνής ο Φλέτσερ. Αυτό μόνο.

Περνάει μια μεγάλη περίοδο κατάθλιψης. Εξαφανίζει παρτιτούρες, ντραμς, δίσκους των ειδώλων του. Ώσπου μια δικηγόρος βρίσκει τον πατέρα του και του λέει πως έχει αναλάβει μια υπόθεση παιδιού που αυτοκτόνησε και ήταν μαθητής του Φλέτσερ. Με μεγάλη προσπάθεια τον πείθουν να καταθέσει εναντίον του. Ο Φλέτσερ αποπέμπεται από το ωδείο Suffer. Η ανωνυμία του Άντριου ήταν ό,τι του εγγυήθηκαν για να καταθέσει.

Εδώ σταματώ το story, που δεν σημαίνει καθόλου πως εδώ τελειώνει η ταινία. Τα τελευταία εννιά της λεπτά υπάρχουν στο youtube, αλλά γνώμη μου είναι να δείτε όλη την ταινία όσοι δεν την έχετε δει. Γιατί η περιγραφή μιας κινηματογραφόφιλης δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα όσα σπουδαία συνοδεύουν αυτή την ταινία.

Ο νεαρός Μάιλς Τένερ παίζει ο ίδιος τα ντραμς στην ταινία! Έπαιζε ντραμς από τα 15 του αλλά για να ανταποκριθεί στα απαιτητικότατα κομμάτια της ταινίας μελετούσε τέσσερις ώρες την ημέρα μέχρι να αρχίσουν τα γυρίσματα. Το αίμα στα παγάκια και τα στικς ήταν δικό του, όπως και ο ιδρώτας που έτρεχε στα πιατίνια και τα τύμπανα του ντραμς. Ήταν προτεινόμενος στα Όσκαρ Α’ Αντρικού ρόλου. Δεν το πήρε. Ο μέγας J.K Simmons, ήταν προτεινόμενος στα Όσκαρ Β’ Αντρικού ρόλου. Το πήρε αν και ποτέ δεν κατάλαβα γιατί ήταν στη λίστα Β’ Αντρικού και όχι στην Α’…

Τα γυρίσματα της ταινίας κράτησαν μόλις είκοσι ημέρες με bugget χαμηλότατο. Καταλαβαίνετε πόσο σπουδαίοι ήταν όλοι και βέβαια τι θαύματα έγιναν στο μοντάζ από  τον Τομ Κρος.

Όσο για μένα, έψαξα και άκουσα όλες τις εκτελέσεις των δυο κλασσικών τζαζ κομματιών της ταινίας. Του Whiplash και του Caravan. Στο δεύτερο βρήκα με σολάρισμα στα ντραμς του Buddy Rich, που ήταν και το είδωλο του πρωταγωνιστή της ταινίας.

Γι’ αυτό θα πω πως η μία τέχνη σε οδηγεί και σε άλλες τέχνες. Η Έβδομη είναι αγαπημένη μου αλλά όχι η μόνη…