Σε ένα φανταστικό, όχι πολύ μακρινό μέλλον ένας νέος νόμος έχει ψηφιστεί στον Καναδά, ο οποίος παρέχει σε κάθε γονέα το νόμιμο δικαίωμα να απαρνηθεί το παιδί του, εάν κρίνει ότι δεν αντέχει πια να ανταπεξέλθει. Η ιστορία παρακολουθεί τη σχέση μιας χήρας ελαφράς ηθικής, Die και του βίαιου μοναχογιού της, Steve, με αφετηρία την αποβολή του από το ίδρυμα στο οποίο ήταν εσώκλειστος, εξαιτίας μιας εμπρηστικής επίθεσης.

Όταν της αναφέρουν την επιλογή που της δίνει το κράτος με τον σχετικό νόμο, η Die αρνείται κατηγορηματικά την ευκαιρία να «αποδεσμευτεί» από τον γιο της και αποφασίζει να τον δεχτεί πίσω στο σπίτι, ώστε να τον επιμορφώσει η ίδια. Τα κατ’ οίκον μαθήματα αποδεικνύονται ένα πραγματικό βασανιστήριο, αφού ο Steve πάσχει από διάσπαση προσοχής και βίαια ξεσπάσματα, και καταλήγουν γρήγορα σε καταστροφή. Τότε ένα τρίτο πρόσωπο μπαίνει στη ζωή τους. Η γλυκιά και συνεσταλμένη γειτόνισσα, Kyla, που τραυλίζει λόγω κάποιου πρόσφατου ψυχολογικού τραύματος και έχει αποσυρθεί προσωρινά από τη διδακτική, συνδέεται φιλικά με την οικογένεια και εμπλέκεται ολοένα και περισσότερο στην περίπλοκη σχέση τους.

Ο Xavier Dolan είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους σύγχρονους δημιουργούς που αξίζει κανείς να παρακολουθεί συστηματικά. Σκηνοθέτης των δικών του σεναρίων και συχνά πρωταγωνιστής των ταινιών του, έχει ήδη αφήσει το προσωπικό του στίγμα με πέντε ταινίες σε διάστημα λίγων χρόνων. Ο Γαλλοκαναδός καλλιτέχνης ξεκίνησε με το «J’ai tué ma mère», διέπρεψε με το «Laurence Anyways» και τώρα επιστρέφει με το «Mommy». Τα θέματα που τον εμπνέουν και επαναλαμβάνονται από ταινία σε ταινία έχουν ως κεντρικό άξονα τη διαφορετικότητα (είτε αυτή αφορά την εμφάνιση, τις σεξουαλικές προτιμήσεις ή τον τρόπο ζωής), τη σχέση μητέρας-γιου και έντονους χαρακτήρες που δε στερούνται, όμως, ρεαλιστικών συναισθημάτων. Αυτά τα ζητήματα θίγει και στο «Mommy», που μοιάζει μια εξέλιξη της πρώτης του ταινίας και αποτελεί ένα ταξίδι στον κόσμο των πολύπλοκων, μα συναρπαστικών ανθρώπινων δεσμών.

Οι χαρακτήρες της ταινίας έχουν τη μεγάλη τύχη να ενσαρκώνονται από μια τρομερά δυνατή τριάδα ηθοποιών.

Η Anne Dorval βρίσκεται για άλλη μια φορά στη θέση της πρωταγωνίστριας-μητέρας μετά το «J’ai tué ma mère» και παρουσιάζει (αρχικά) πολλά κοινά στοιχεία με τον προηγούμενο ρόλο: αχώνευτη, εγωίστρια, πολυλογού και γενικά «δεύτερη». Γνωρίζοντας, όμως, καλύτερα τη Die διακρίνουμε μια γυναίκα που την πόνεσε πραγματικά ο θάνατος του άντρα της, που παλεύει να είναι ευτυχισμένη με διάφορους τρόπους και που είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να προστατεύσει το παιδί της σαν σωστή λέαινα.

Ο Antoine-Olivier Pilon υποδύεται τον κινηματογραφικό γιο της και υποδύεται αριστουργηματικά έναν διαταραγμένο δεκαπεντάχρονο. Η “επεξεργασμένη” αριστοτεχνικά από τον Dolan φυσιογνωμία του, τον βοηθάει να χτίσει έναν έφηβο που γεννάει αποστροφή αλλά και λύπη.

Ο θεατής ταυτίζεται εύκολα με τη μητέρα του και προσπαθεί με ένα αγκάθι στην καρδιά να δεχτεί τις όποιες γλυκές, συγκινητικές κινήσεις του, χωρίς να καταφέρνει να απαλλάσσεται ολοκληρωτικά από τον φόβο για ένα νέο, βίαιο ξέσπασμά του.

Το πρωταγωνιστικό καστ κλείνει με την Suzanne Clément, μια μαγευτική ηθοποιό που μεταμορφώνεται από ταινία σε ταινία και χαρίζει φαινομενικά απλές, αλλά αληθινά στοιχειωτικές ερμηνείες. Αυτή τη φορά μας συστήνεται ως μια ήσυχη αστή που βουλιάζει μέσα στην οικογένειά της και αποκτά την ανάσα που χρειάζεται μέσω της γειτονικής, προβληματικής οικογένειας. Με το κεκέδισμα να συμπληρώνει περίτεχνα τον χαρακτήρα της, ο θεατής νιώθει στο πετσί του τις ενοχές της καθώς προτιμάει τη νέα της παρέα από τον άντρα και την κόρη της. Οι τρεις αυτοί χαρακτήρες, μέσα από τα πρόσωπα των Dorval, Pilon και Clément, ενώνονται, αλληλοβοηθιούνται και φτάνουν να αγαπηθούν με τον πιο αγνό τρόπο.

Ο ευφυής Xavier Dolan πειραματίζεται σκηνοθετικά και προβάλει την ταινία του  σε απόλυτα τετράγωνο κάδρο. Η επιλογή του μάλλον τον δικαιώνει, γιατί δημιουργείται μια αίσθηση ρεαλισμού, με τα συναισθήματα να δείχνουν πιο άμεσα και την ατμόσφαιρα να έχει αποκτήσει μια παράξενη αίγλη από το παρελθόν, σαν να βλέπεις μέσα από ένα View-Master ή και από ένα smartphone. Το πλάνο ανοίγει κάποιες φορές, στις δυνατότερες στιγμές της ταινίας, αν υποθέσουμε πως η συγκεκριμένη ταινία έχει διακυμάνσεις αυτού του είδους.

Είναι ολόκληρη μια γροθιά στο στομάχι ή ένατο δυνατό κροσέ στο πρόσωπο,  που μπορεί να σε βγάλει νοκ άουτ ανά πάσα στιγμή.

Ο Dolan επιλέγει, όπως κάθε φορά,  πολύ προσεκτικά το soundtrack που θα ντύσει την ταινία του και στο «Mommy» ακούγεται μια λίστα αγαπημένων τραγουδιών που κυκλοφόρησαν στο τέλος της προηγούμενης χιλιετίας, από το «Blue» και το «Wonderwall» μέχρι το «On ne Change Pas» της Celine Dion, τα οποία αξιοποιεί για να γεννήσει σκηνές όπου ο χρόνος κυλά αργά και η μουσική παίζει δυνατά, με την καθιερωμένη πια τακτική του.

Το Mommy είναι ένα οικογενειακό δράμα που δεν του λείπει απολύτως τίποτα. Ξεχωρίζει σε επίπεδο σκηνοθετικό, σεναριακό και ερμηνευτικό και οι χαρακτήρες του έχουν βάθος και ουσιαστική υπόσταση παρά το υπερβολικό περιτύλιγμά τους. Ο Xavier Dolan χαρίζει άλλο ένα διαμάντι στον σύγχρονο κινηματογράφο, με σκηνές όπως η ενηλικίωση του γιου που συντροφεύουν τον θεατή για καιρό μετά το τέλος της ταινίας. Η Mommy είναι η μητέρα που υπεραγαπάς, αλλά και ντρέπεσαι για αυτήν. Η Mommy είναι η μητέρα που ζει μόνο για το παιδί της. Η Mommy είναι οποιοσδήποτε άνθρωπος αγαπάει και θα έκανε τα πάντα για κάποιον άλλο.

Σε επίπεδο φεστιβάλ ο Dolan, μόλις στα 26 του μοιράστηκε στις Κάννες το 2014,το χρυσό λιοντάρι με μια μορφή του παγκόσμιου κινηματογράφου, τον Godard, έστω και σαν ένα βραβείο που οι Κάννες του “χρωστούσαν”. Αν και προσωπικά καθόλου δεν θα το χαρακτήριζα “χαριστικό”, μιας και το “Αποχαιρετώντας τη γλώσσα” ήταν μια ακόμα σπουδαία ταινία του μεγάλου σκηνοθέτη.

Ξαναγυρνώντας όμως στον Dolan που έχει φανατικούς φίλους και εχθρούς θα σταθώ στο γεγονός πως τον… έψαξα πολύ καλά. Είδα όλες του τις ταινίες, πέντε τον αριθμό, σε διάστημα λιγότερο των πέντε χρόνων.

Επηρμένος ή όχι, υπερεκτιμημένος ή όχι, προκλητικός ή όχι καταφέρνει με κάθε του ταινία να μας αναστατώνει, να αναποδογυρίζει τον… τακτοποιημένο κόσμο μας. Τολμά και προς το παρόν μεγαλουργεί.

Μπορείτε να δείτε τις ταινίες του online στο διαδίκτυο. Εγώ του αφιέρωσα μία εβδομάδα. Το Mommy, που επέλεξα να παρουσιάσω, θεωρώ πως είναι η καλύτερή του.