«Προσπαθούμε να γυμναστούμε πάνω στο σχοινί που ξεκινάει απ’ τα εντόσθιά μας και καταλήγει στους αστροναύτες».

Μ’ αυτή την αράδα ελκύει στο βιβλίο του ο Πάνος Καπώνης τον αναγνώστη (από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου). «Πυρήνες υετού», η νέα του ποιητική συλλογή από τις εκδόσεις Γκοβόστη (2021).

Ως υετό νοούμε συνήθως τη ραγδαία βροχή. Όμως, ανάλογα πού θα ψάξεις για τη λέξη, ως υετός επίσης ορίζεται κάθε σχηματισμός σωματιδίων, υγρών ή στερεών, που πέφτουν από την ατμόσφαιρα και φτάνουν στο έδαφος. Θα μπορούσε να είναι η βροχή ή η απλή ψιχάλα, το χιόνι ή ακόμη και το χαλάζι… Έτσι και οι λέξεις του Πάνου Καπώνη, μέσα από τα ποιήματά του, ανοίγουν εικόνες άλλοτε φωτεινές, άλλοτε νοσταλγικές, κι άλλοτε σκιασμένες από κάποια έγνοια ή αδιόρατη θλίψη. Όλα του τα ποιήματα έχουν την πατίνα ενός ποιητή «παλαιάς κοπής», με λέξεις όμορφες, στρογγυλεμένες, που περνούν όμως όταν χρειάζεται κοφτερά τα νοήματα, με εικόνες που πότε φορούν την ώχρα χρόνων παρελθόντων και πότε ντύνονται το μοντέρνο ένδυμα των ημερών μας. Υπέροχα όλα τους. Και όλα τους τα διακρίνει μια ευγένεια και μια ποιότητα που λείπει από τις σύγχρονες γραφές.

Τελικά, κάποιες φορές είναι βαθιά λυτρωτικό, ασύλληπτα παρήγορο το να διαβάζεις καλή ποίηση. Λειτουργεί σαν βάλσαμο.

Κατερίνα Ευαγγέλου Κίσσα

Το βιβλίο περιλαμβάνει τις επιμέρους ποιητικές ενότητες (συλλογές): «Πυρήνες υετού», «ΜΥΘΟ-ΛΟΓίΑ» και «Τα εν Άνδρω».

Επιλέξαμε κάποια ποιήματα που ξεχωρίσαμε και τα παραθέτουμε ακολούθως.

[Από την ποιητική ενότητα «Πυρήνες υετού»]

Η Επέτειος ⁰³

Η επέτειος, μια εικόνα εξόχως φωτοβολούσα.

Η εικόνα, εξόχως επετειακή διαρκώς.

Η φωτοβολία, σε εικονική διάσταση εξοχής.

Η διάσταση, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος.

Και ο ορίζων δεν ήθελε να μπει στο ποίημα.

 Αυτό το ποίημα δεν υπήρξε ποτέ.

 Ούτε η εικόνα με τις τέσσερις διαστάσεις της.

 Ούτε η επέτειος μιας φωτογραφικής μνήμης.

 Ούτε η εξοχή που μουτζουρώθηκε στο χαρτί.

 Και ο ορίζων έμεινε έξω απ’ το ποίημα,

 Φωσφορίζων…

Φως εκ Φωτός ⁰⁴

Βελούδινες όψεις εικόνων

απόγευμα και καταχνιά γυαλισμένος μπρούντζος

φως εκ φωτός ανέλαμψε ως χρυσός

στους παραστάτες της Πύλης των Λεόντων

ανέλπιστα χριστιανός θρησκόληπτος

και έβλεπε το φουστανάκι της να σηκώνεται

στον άνεμο σαν μυστική υπόσχεση λατρείας

και εκεί προσκυνούσε γονυπετής.

Μια κηδεία ήταν σκοτεινή πλευρά ναού

και τα φώτα δεν άναβαν για οικονομία

μα το φουστανάκι της φωσφόριζε εκεί

στην Πύλη των λεόντων ελευθεριάζουσα

στην πορεία του μίτου της Αριάδνης.

Ποιος γαμώ το την βίασε;

Οι Κραυγές των Εποχών ⁰²

Άλλαξε φέτος το φθινόπωρο
και τα φύλλα δεν έπεσαν
μαθημένα από δίψα.

Από τις νεφέλες δεν έβρεχε
κι ο μαρασμός των σεντονιών
είχε την τύψη των λουλουδιών
των γέρικων σπάνιων κήπων
ναι, των κήπων σας είπα
κι τα πρωτοβρόχια γέμιζαν
την άλλη μου ψυχή.

Εσύ συγχωρείς τις κραυγές των εποχών;
έναν τεμπέλη ας πούμε Σεπτέμβριο
που εξαντλείται στην ζεστή αγκαλιά σου
χωρίς ένα τρυφερό συναίσθημα
έστω και φευγαλέο ή πλήρως ορφανό;

Η γη φυσικά μας βαρέθηκε
και φέτος άλλαξε την περιστροφική της
κίνηση προς την Ανατολή.

Καιρικά Φαινόμενα ⁰⁸

Ι.

Ήρθαν τα πρώτα μηνύματα για τον καιρό

για μια ορισμένη ώρα των καταιγίδων

που την νύχτα δυναμώνουν στους δρόμους

αδέσποτες χωρίς άλλα φωτεινά χρώματα

εκτός από τις φωτεινές αστραπές στον ορίζοντα.

Έτσι σας είπα ποιητικά κάτι κοινότοπο

που συνθέτει κάποιο ποίημα, απλά να πω

κάτι για τον καιρό, όπως συνήθως λέμε

όταν καθόμαστε άγνωστοι στις πολυθρόνες μας

αμήχανοι μέσα στις πόζες της σιωπής μας.

ΙI.

Όσο μεγαλώνει αυτό το ποίημα με

τον καταπληκτικό τίτλο “καιρικά φαινόμενα”

τόσο εγώ πετάω την ημέρα από το παράθυρο

σαν πουλί που δεν κοιμάται, δεν κουράζεται ποτέ

και σκέφτομαι τους άστεγους στις στενές γωνιές

που κρύβονται άοπλοι μέσα στο κρύο που

συνοδεύει αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Να και πάλι τα περίφημα “καιρικά φαινόμενα”

που μας κρύβουν το φωτεινό μας πρόσωπό ξανά

προς την κατεύθυνση των ανέμων της ελευθερίας

που θα ξημερώσει – λέει ο χρησμός –  στην ώρα της.

Τώρα περιμένουμε την υποχώρηση των φαινομένων

για να φέρουμε πίσω τον ήλιο που ξοδεύτηκε άδικα

πίσω από νοσηρά νέφη, ομίχλες και καπνούς.

Πρόβλεψη Ορόφου ¹⁰

Δεν έβρεχε πια όπως χθες

και λαμποκοπούσε η ταράτσα μου

με την πρόβλεψη του νέου ορόφου

και κάτω τα πεζοδρόμια με τα σκουπίδια

λαμποκοπούσαν κι αυτά βρεγμένα.

Ναι ξέρω, είναι φριχτή εικόνα στην άκρη

του ματιού που υπεισέρχεται κρυφά

και με βασανίζει όταν κατεβαίνω τις σκάλες

και βγαίνω στην μπόχα των έγχρωμων

σκουπιδιών που νεκρά αναπαύονται.

Η επόμενη σκηνή είναι ένας νέος όροφος

αυξάνοντας καθ’ ύψος την καταραμένη πόλη

με την προοπτική των κρεμασμένων

πλυμένων ρούχων μέσα στην αιθάλη

και των καυσαερίων αποκάτω στον δρόμο.

Μαρούσι Φεβρουάριος 2014

Το Παλτό του Πόε ¹⁵

Ι.

Το ζεστό παλτό ως σύμβολο του ψύχους

απορροφούσε τις νιφάδες του χιονιού

όταν οι άνεμοι απεργούσαν για χάρη μας

έστω κι εάν ήμασταν συνεχώς ερωτευμένοι.

Όταν μπαίναμε σε κλιματιζόμενους χώρους

το παλτό μας νοσταλγούσε την βροχή

και τα θραύσματα του χειμωνιάτικου πάγου

χωρίς να δείχνει κάποια κατανόηση.

ΙΙ.

Το παλτό του Πόε όμως έκλεισε το φως

καταμεσήμερα μήνα Δεκέμβριο με κρύο

σαν ξεκρέμαστο ρούχο άδειο σωμάτων

που δεν φοριέται άλλο πια.

Και ενώ το φεγγαράκι φώτιζε νύχτα το παλτό,

το ένδυμα υπερίπτατο των προσδοκιών μας

και για κάθε ενδεχόμενο το οδήγησαν βιαίως

στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα για τα

δέοντα όπου του απαγγέλθηκε η κατηγορία

της συσκότισης κατ’ επάγγελμα και της

κατ’ εξακολούθηση διακοπής του φωτός.

ΙΙΙ.

Έτσι λοιπόν το παλτό και ο Έντγκαρ

χώρισαν σαν δύο παλιοί καλοί φίλοι

χωρίς κανέναν ήχο επερχόμενης καταστροφής

κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

[Από την ποιητική ενότητα «ΜΥΘΟ-ΛΟΓίΑ»]

Ο τρυφερός μήνας Μάϊος 37

Υπάρχει

Και περπατάει πάνω στη γη

Υπάρχει η μοναξιά

στης Αττικής την ολόμαυρη ράχη

στις τρυφερές παρειές της νεάνιδος

ενός μαγιόξυλου που υπερίπταται.

Υπάρχει ως αίσθηση

στην αγκαλιά της απόψε κοιμήθηκα

με το περσινό μαγιάτικο στεφάνι

στην πόρτα εξόδου.

Υπάρχει

στην απεργία των μηχανοδηγών

στων τρένων τις ροές

και στων καφέδων τα σύμβολα.

Υπάρχει

και φέτος με τις ανάλογες μυρουδιές

στους κρίνους και τις μαύρες ορχιδέες

και εκείνο το κόκκινο τριαντάφυλλο

που ξεφύλλιζες αδιάφορα.

Υπάρχει

ο Μάϊος στα αίματα των δρόμων

και στον ιδρώτα των διαμαρτυρομένων

λουλουδιών του έαρος.

Ο τρυφερός μήνας Μάϊος

υπάρχει

στους παιάνες των παλιών ερώτων.

[Από την ποιητική ενότητα «Τα εν Άνδρω»]

ΠΗΓΑΔΙ

Στην αδελφή μου

Εκεί δίπλα στο πέτρινο

Σπίτι μας

Υπήρχε ένα πηγάδι

Πέτρινο κι αυτό

Και κάθε μέρα

Το γέμιζα με τα δάκρυά μου

Και πάλι την άλλη μέρα

Όταν άδειαζε τις νύχτες

Τα πρωινά το ξεσκέπαζα

Κι από μέσα απ’ τα σκοτάδια

Έβγαιναν πεταλούδες

Όλες χρυσές

Όταν αντιφέγγιζαν στον ήλιο

Και σκέπαζαν τα μαλλιά της Μαρίας

Απέναντι.

Τώρα το πηγάδι το γκρέμισαν

Μαζί με το πέτρινο σπίτι μας

Και η οπή γέμισε λουλούδια

Που δεν ήθελαν να πεθάνουν.

03 Πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό “Νέα Ευθύνη” χωρίς τίτλο (τχ 25/Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2014).

04 Δημοσιεύετηκε στο περιοδικό “Εμβόλιμον” τχ 75-76 (Άνοιξη-Καλοκαίρι 2015).

2 Πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό “Νέα Ευθύνη” χωρίς τίτλο (τχ 25/Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 201

08 Πρώτη δημοσίευση: Ηλεκτρονικό περιοδικό Blog Bibliotheque (30-01-2015) http://www.bibliotheque.gr/article/45247. Διαβάστηκε στον Β’ Κύκλο Ποιητικών Διαλόγων των εκδόσεων Γκοβόστη στις 4 Νοεμβρίου 2019.

10   Πρώτη δημοσίευση: Ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό “Λόγω Γραφής” site  https://www.logografis.gr  (13-02-2018).

15 Πρώτη δημοσίευση: Ηλεκτρονικό περιοδικό Blog Bibliotheque (21-02-2018) http://www.bibliotheque.gr/article/69560.

37 Διαβάστηκε στην εκπομπή της Χάρις Παρασκευοπούλου “Σκόρπιες Σκέψεις” (03-05-2018) http://studiodelta.gr/. Επίσης διαβάστηκε στις 09-05-2018 στην εκπομπή του FireFlay Radio από τον συνθέτη Γιάννη Ψειμάδα. http://firefly-radio.radiojar.com/

Ο Πάνος Καπώνης, από τους αρχικούς ποιητές της γενιάς του ’70, γεννήθηκε στο Αγρίνιο (1947). Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στα «Παπαστράτεια» Εκπαιδευτήρια Αγρινίου, σπούδασε οικονομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, νομικά στο Ε.Κ. Πανεπιστήμιο Αθηνών και σκηνοθεσία. Είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω στην Αθήνα. Ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας έχει δημοσιεύσει σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες στην Ελλάδα και το εξωτερικό και εκδώσει εννέα βιβλία ποίησης (από το 1972) με τελευταίο το «ΠΥΡΗΝΕΣ ΥΕΤΟΥ» (2021),  ένα πανεπιστημιακό σύγγραμμα  με δοκίμια (πρόσωπα στην ομίχλη 2012) και ένα με διηγήματα. Το 2017 κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημα του «Η ΥΒΡΙΣ». Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών Φαρμακευτικό Δίκαιο και συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου.

Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr