O Λόγος που αναπτύχθηκε από τους Έλληνες στον τόπο που ονομάζουμε ακόμη και τώρα Ελλάδα, από τους αρχαίους χρόνους, έχει εκτοπιστεί σχεδόν ολοκληρωτικά από την εικόνα και την υλική χειροπιαστή πράξη είτε αυτή είναι ηθική είτε όχι.
Η ρητορική τέχνη και όπως λέει ο λαός «άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε» βέβαια ακόμη χρησιμοποιείται με την έννοια των Σοφιστών [1], όμως σε μια σύγχρονη εκδοχή, άρα έχουμε μία ακόμη έκπτωση του Λόγου.
Δεν αρνούμαι την φιλοσοφική προσέγγιση των Σοφιστών την εποχή του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, αντίθετα την επικροτώ. Όμως είναι γνωστό πως με έναν τρόπο, οι Σοφιστές έθεσαν τη βάση για μια καθολική αμφισβήτηση της λογικής, κάτι που σε λάθος χέρια μπορεί να καταστεί πραγματικά επικίνδυνο.
Λόγος ίσον λέξεις, σύνθεση λέξεων, συνειρμών, συναισθημάτων, εννοιών, αναζητήσεων, είναι η έμφυτη ικανότητα του ανθρώπου να διαμορφώνει τον προφορικό του λόγο με τρόπο κατανοητό, όσο γίνεται πιο ελκυστικό και πειστικό και να εκφράζει σκέψεις, επιθυμίες και ζητούμενα. Αυτό είναι ο Λόγος.
Η άρνηση του λόγου, όπως έχει οριστεί, διαμορφώνει τον ήδη διαμορφωμένο από άλλες πηγές επιρροής, έναν ελλιπή λόγο, μια ελλιπή επικοινωνία, έναν εγκέφαλο γεμάτο εικόνες χαοτικές, έλλειψη βασικών αξιών και έχει όλο αυτό ως αποτέλεσμα έναν άνθρωπο αποκομμένο από τις ικανότητές του, νοητικές σωματικές, δημιουργικές.
Ακόμη και οι γιατροί του τώρα, του έτους 2022, δεν είναι οι γιατροί -πλην εξαιρέσεων- του 1980 και 1990. Μιλούν λιγότερο, είναι πιο απόμακροι, λιγότερο προστατευτικοί και υπεύθυνοι, πιο αδιάφοροι, πιο ουδέτεροι.
Η ανυπαρξία των θεών έβαλε στη θέση τους την έλλειψη του σεβασμού, της μνήμης, της πίστης, της λύπης, της συγκίνησης, της αγάπης, της συγγνώμης, της ελπίδας, της φιλίας, της γνώσης, της λιτότητας, της θυσίας.
Είμαστε λίγο πριν μιας νέας αρχής ή λίγο πριν την αρχή του τέλους;
Και όπως λέει ο Πολωνός συγγραφέας Βουαντίσουαφ Ρέιμοντ στο έργο του «Η γη της Επαγγελίας»:
«… τα χωριά ερημώθηκαν, τα δάση πέθαναν, η γη στέρεψε από τους θησαυρούς της, τα ποτάμια ξηράθηκαν, και γεννήθηκαν άνθρωποι. Και ρούφηξαν τα πάντα στον εαυτό τους. Και στα ισχυρά σαγόνια τους συνθλίβουν και μασάνε ανθρώπους και πράγματα, ουρανό και γη και σε αντάλλαγμα δίνουν άχρηστα εκατομμύρια σε μια χούφτα ανθρώπων, και πείνα και δυσκολίες σε ολόκληρο το πλήθος».
Και βέβαια πώς να κρατηθεί ο ΛΟΓΟΣ μετά από όλα αυτά…
Το έργο γυρίστηκε και ταινία, την οποία έχω δει. Του αγαπημένου πολωνού σκηνοθέτη Άντζεϊ Βάιντα. Η ταινία μιλάει για την ιστορία ενός Πολωνού, ενός Γερμανού και ενός Εβραίου, που αγωνίζονται να χτίσουν ένα εργοστάσιο στον ακατέργαστο κόσμο του καπιταλισμού του 19ου αιώνα.
Λίγο οδυνηρό να κρατάς ημερολόγιο αυτόν τον καιρό…
Αθήνα, Σεπτέμβριος 2022
[1] Σοφιστές
[2] (από τον τίτλο του κειμένου): Η γη της Επαγγελίας: Ziemia obiecana, είναι ένα μυθιστόρημα του 1899 από τον Πολωνό συγγραφέα και βραβευμένο με Νόμπελ, Βουαντίσουαφ Ρέιμοντ. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στη Βαρσοβία.
Αφήστε το σχόλιο σας