α.

Σκέψεις 2021

Σκεφτόμουν  τους εγκλεισμένους και ό,τι μπορεί  να σημαίνει αυτό και  ό,τι μπορεί να έπεται των εγκλεισμών.

Θυμήθηκα την Λέρο.

Θυμήθηκα την ζωή του Νικόλαου Δραγούμη.

Δεν χρειάζεται να θυμηθώ όλους τους άδικα  φυλακισμένους του κόσμου τούτου.

Όμως  ο εγκλεισμός έχει πολλές αποχρώσεις και κάθε φορά  είναι  μοναδικός.

β.

Δύο φωνές – Δύο  πολιτισμοί

Σημαντική περίοδος της επαγγελματικής μου  ζωής  είναι το διάστημα  2009-2012 στο οποίο ασχολήθηκα (ουσιαστικά από το 2007) με τον Αραβικό πολιτισμό. Το έργο μιλάει για ένα είδος  διαφορετικού εγκλεισμού. Τελικά  δεν μας  είναι τόσο άγνωστος ο εγκλεισμός απλά αλλάζει μορφές.

Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ.

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΛΟ ΤΟΥ.

Διάλεξα ένα κείμενο από έναν μεγάλο Άραβα διανοούμενο, έναν ξεχωριστό Αιγύπτιο επιστήμονα και ακτιβιστή με διαχρονική ματιά και διεθνή καλλιέργεια, επηρεασμένου από την ελληνική και την ευρωπαϊκή παιδεία. Μου άρεσε ο άμεσος και προκλητικός τρόπος που προσεγγίζει τα θέματα του αλλά την ίδια στιγμή η ποιητική αφαιρετική γλώσσα που χρησιμοποιεί, μαζί με στοιχεία ρεαλιστικά που δένουν με ένα πάθος και μια απελπισία που διαφαίνεται σε όλους τους ήρωες του.

Ας σημειωθεί εδώ ότι ο παγκοσμίως γνωστός αιγύπτιος συγγραφέας ήταν ψυχίατρος. Η υπέρβαση των ηρώων με σκοπό να φτάσουν τις πιο απόκρυφες επιθυμίες τους ως ένα αντίβαρο σε μια κοινωνία κατασκευασμένη για να παίζει με την αδικία μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων είναι η έμμεση κραυγή σε όλα του τα διηγήματα.

Γλώσσα – σώμα – χρόνος.

Η αλληλοεπίδραση γλώσσας και σώματος με ενδιέφεραν πάντα στις προσεγγίσεις μου και με την εισαγωγή μιας άλλης, μη ευρωπαϊκής σημιτικής γλώσσας στην δουλειά προσέφερα νέα ερεθίσματα όχι μόνο σε μένα αλλά και στους συνεργάτες μου. Καθώς ο χρόνος περνάει οι αισθήσεις που προτείνονται από το κείμενο: μάτια, μύτη, αφή, ακοή, γιγαντώνονται σε ένα βουητό και καλούμαστε εμείς να αποκρυπτογραφήσουμε το βουητό αυτό.

Ο Yussuf Idris (1927-1991) γιατρός, λογοτέχνης, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός, δοκιμιογράφος, εκδότης, πολιτικό πρόσωπο, ακτιβιστής, θεωρήθηκε ο πιο μαχητικός λογοτέχνης της γενιάς του και ένας από τους μεγάλους Άραβες διηγηματογράφους. Υπήρξε υποψήφιος για το Νόμπελ λογοτεχνίας. Από τους λίγους Άραβες συγγραφείς της γενιάς του, που έβαλε στο τραπέζι των προβληματισμών του, τη φτώχεια, τα σεξουαλικά και τα πολιτιστικά ήθη, καθώς και τους κινδύνους του θρησκευτικού φονταμενταλισμού. Καυστικός, τρυφερός, ερωτικός, σκοτεινός,  μυστικός, γοητευτικός, παραπλανητικός, Ο πρόωρος θάνατος του Yussuf Idris, του στέρησε την χαρά να δει τον αιγυπτιακό λαό να ξεσηκώνεται και να αντιδρά σ’ ένα καταπιεστικό καθεστώς. Αυτό για το οποίο σε όλα του τα έργα αναφέρεται με χίλιους τρόπους, η σιωπή των ανθρώπων, είναι η καταστολή του λόγου και η μίζερη ζωή που τους έχει επιβληθεί. Με έμμεσο τρόπο ζητά απεγνωσμένα να βρουν την φωνή τους, να σπάσουν τη σιωπή.

Τα γεγονότα στον κόσμο  μας 2000 – 2020  κάνουν το έργο εκτός από κλασσικό και επίκαιρο.

Ένα διήγημά του από τα πιο αγαπητά και κάποτε απαγορευμένο, μια παραβολή, αλληγορία για την ελπίδα, τον έρωτα, την ζωή και τον θάνατο. Μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, θίγεται το κοινωνικοπολιτικό πρόβλημα της Αιγύπτου, Παρακολουθούμε από κοντά στο διήγημα, την ιστορία και τα δρώμενα μιας φτωχής και χωρίς μέλλον και προοπτικές, οικογένειας του Καΐρου και την άνιση μάχη που δίνει με την ίδια τη ζωή.

Μια κοφτερή σαν μαχαίρι ματιά, αλλά και με πολύ τρυφερότητα για τους ήρωες του διηγήματος προσέγγιση. Ο συγγραφέας και η σκηνοθέτης αρνούνται να καταδικάσουν τους ήρωες και αναζητούν τα κοινωνικοπολιτικά και θρησκευτικά αίτια που προβάλλονται έμμεσα στο διήγημα.

Η εναλλαγή συμβολισμού και ρεαλισμού στο κείμενο κάνει τη δράση να φαίνεται άλλοτε εξωπραγματική και άλλοτε συγκλονιστικά αναγνωρίσιμη.

Το δραματοποιημένο διήγημα του YUSSUF IDRIS ‘Σπίτι από Σάρκα’ εξελίσσεται και διευρύνεται μέσα στο χρόνο, με την συνεχή αλλαγή των χώρων, των συνεργατών του κοινού και του υλικού που προστίθεται, των γεγονότων αλλά και την προσωπική έρευνα των συνεργατών. Έτσι αποκαλύπτεται, με την επιμονή μας, το κείμενο αλλά και οι δικές μας προθέσεις.

Ο μεταφραστής του έργου, Hesham M. Hassan, υπήρξε και δάσκαλός μου για μια περίοδο στην αραβική γλώσσα.

Ο Hesham M. Hassan γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κάιρο. Αποφοίτησε από το τμήμα Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Καΐρου και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου εξειδίκευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών στον τομέα Βυζαντινής Φιλολογίας. Επί του παρόντος αναμένει την κρίση της διατριβής του στον ίδιο τομέα. Το 1997-1998 εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος και μεταφραστής στο υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος στο Κάιρο. Στην Ελλάδα το έργο του στο πεδίο της μετάφρασης και της διερμηνείας έχει αναγνωριστεί ευρέως και χαίρει ιδιαίτερου κύρους. Το 2000 ίδρυσε το διδασκαλείο εκμάθησης της Αραβικής γλώσσας στο Μορφωτικό Ινστιτούτο της Αιγυπτιακής πρεσβείας στην Αθήνα. Το 2004 προήχθη σε διευθυντή του εν λόγω διδασκαλείου, ενώ το 2006 ξεκίνησε τη συνεργασία του με την Ελληνοαμερικανική Ένωση, όπου συνέβαλε στην ίδρυση του τμήματος μετάφρασης Αραβικών-Ελληνικών, το οποίο θεωρείται το πρώτο στην Ελλάδα με βασικό κριτήριο την μύηση των φοιτητών όχι μόνο στις δεξιότητες επικοινωνίας αλλά κυρίως στις τεχνικές του γραπτού λόγου. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες και έχει συμμετάσχει ως ομιλητής σε διεθνή ακαδημαϊκά συνέδρια. Επίσης, πρόκειται να εκδώσει μια σειρά διηγημάτων του Αιγύπτιου συγγραφέα Yusif Idris, για τη μετάφραση των οποίων εργάστηκαν οι σπουδαστές του τμήματος εκμάθησης της Αραβικής Γλώσσας της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης.

(Beit min Lahm) Σπίτι από Σάρκα

Δραματοποιημένο Αναλόγιο

ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΕΞΕΛΙΞΗ 2009-2012

ΔΥΟ ΦΩΝΕΣ – ΔΥΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΤΕΛEΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΑ: YUSSUF IDRIS – Ακούγεται ποίημα της IΝGEBORG BACHMAN

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: Dr. HESHAM M. HASSAN

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ- ΔΙΑΣΚΕΥΗ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΟΥΤΣΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΟΥΤΣΟΥ

ΜΟΥΣΙΚΗ: ΤΑΝΙΑ ΓΑΝΝΟΥΛΗ

ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΤΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΤΑΣΟΣ ΠΕΤΡΗΣ

ΕΡΜΗΝΕΥΤΕΣ: LAMIA BEDIOUI, ΤΑΝΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ, ΧΡΙΣΤΟΛΙΝΑ ΚΑΛΛΙΑΝΙΩΤΗ, ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΟΥΤΣΟΥ

ΤΡΑΓΟΥΔΙ: LAMIA BEDIOUI

ΣΤΟ ΠΙΑΝΟ: ΤΑΝΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ: DR. HESSAM M HASSAN, ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΑΡΑΒΟΛΟΓΟ ΕΛΕΝΗ ΚΟΝΔΥΛΗ, ΜΑΡΙΝΑ ΜΕΡΓΟΥ, ΜΑΝΟ ΣΚΟΥΛΑΡΙΚΟ, ΒΙΒΗ ΜΑΣΤΟΡΑ.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: GAZ SYMPHONY STUDIO – ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΜΗ

2012

Η περίοδος 2009-2012 στην Ελλάδα  περιείχε  όλη την ανασφάλεια  σε πολλούς τομείς   και φάνηκαν τα αποτελέσματα καθαρά στα χρόνια που ακολούθησαν. Δεν είναι τυχαία η επιλογή μου  στο έργο αυτό την συγκεκριμένη περίοδο.