“Περί Εθνών και λοιπών επετείων”, γράφει η Κατερίνα Ευαγγέλου-Κίσσα

Διπλή γιορτή σήμερα. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, δηλαδή το χαρμόσυνο μήνυμα που μετέφερε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ  στην Παρθένο Μαρία ότι αυτή θα γεννήσει τον Θεάνθρωπο Χριστό και ο εορτασμός της μνήμης τής Επανάστασης του 1821 για την απελευθέρωση των Ελλήνων από την τουρκική κατοχή. Τρισμέγιστη γιορτή της Χριστιανοσύνης η μία, Εθνική Επέτειος η άλλη. Άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Απ’ όλες τις γιορτές, ειδικά αυτές. Το γιατί αυτονόητο, αλλά επειδή αρκετοί τώρα τελευταία έχουν μπερδέψει την των αγορακίων με την βούρτσα και μάλιστα κάποιοι εξ’ αυτών κάθονται και σε καρέκλες εκτός του σπιτιού τους και δεν θα ‘πρεπε, ας το δούμε λίγο βρε παιδί μου, έτσι χαλαρά και φιλικά το θέμα.

Κάποτε, όταν υπήρχε εθνική ομογένεια και δεν αλλάζανε τα βιβλία της ιστορίας στα σχολειά σαν τα πουκάμισα ανάλογα με την αμορφωσιά του κάθε αφιλόπατρη, διδάσκονταν, που λέτε, βασικές έννοιες, όπως π.χ. τι είναι έθνος, τι σημαίνει εθνική επέτειος, τι θα πει ήρωας, τι θα πει Έλληνας, τι είναι ο χριστιανισμός, πώς «κολλάνε» όλα αυτά μεταξύ τους κι άλλα τέτοια που τότε θεωρούνταν σημαντικά. Και μην μου πείτε πως το ‘ριξα στα συναισθηματικά. Ούτε καν. Απλά μαθηματικά είναι, μπορώ να σας πω, κι ας μην είναι και τ’ αγαπημένα μου. Απλώστε δαχτυλάκια και μετρήστε μόνοι σας.

Ως Έθνος, απ’ όσο θυμάμαι, χαρακτηρίζεται ένα σύνολο ανθρώπων που μοιράζονται κοινά γνωρίσματα όπως είναι η γλώσσα, η θρησκεία, κοινά ήθη και έθιμα και που αυτά τα γνωρίσματα είναι ευκόλως διακριτά από έναν τρίτο και διαχωρίζουν τα έθνη μεταξύ τους. Κάποιες φορές, όντως, η αντικειμενικότητα ή η υποκειμενικότητα παίζουν ρόλο σε αυτόν τον ορισμό. Για παράδειγμα, η γλώσσα που μοιράζεται το ελβετικό έθνος δεν είναι μία. Ή, στον αντίποδα, οι λαοί της Λατινικής Αμερικής ενώ μοιράζονται ίδια γλώσσα και θρησκεία αισθάνονται και αποτελούν διαφορετικά έθνη. Και έχουμε και τους Έλληνες, που έχουν κοινή θρησκεία, κοινή γλώσσα κι όλα τα λοιπά γνωρίσματα ενός έθνους και τα αγαπούν, τα στηρίζουν, τα μεταδίδουν από γενιά σε γενιά, τα γουστάρουν, τα θέλουν και δεν σηκώνουν και μύγα στο σπαθί τους. Εντάξει… κι αν τους κατσικωθεί η μύγα στο σβέρκο με το έτσι θέλω καμιά τετρακοσαριά χρόνια λέμε τώρα, ε, κάποια στιγμή θα την αποτινάξουν από πάνω τους.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο εμείς οι Έλληνες έχουμε πολεμήσει για την πατρίδα μας, η οποία συμβαίνει να έχει και σύνορα και γη για να πατούμε. Και ναι, μπορεί κράτος να μην ήμασταν κατά καιρούς κι επίσημα να χριστήκαμε ως τέτοιο, στη μορφή που το καταλαβαίνουμε σήμερα, κάπου εκεί κοντά στην Επανάσταση, αλλά, αδερφέ, μην μπερδεύεσαι. Έθνος ήμασταν από τους αρχαίους ελληνικούς χρόνους, τουλάχιστο σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό. Άντε αγάπη μου, που δεν μπορείς να ξεχωρίσεις δυό γαϊδάρων άχυρα, οι δηλώσεις σε μαράνανε.

Και ναι κυρίες και κύριοι. Και μειονότητες απορροφήσαμε. Και στο ίδιο έθνος ανήκει και ο απανταχού ελληνισμός της ξενιτιάς. Και ‘νταξ’ και μεις τις έχουμε ακούσει τις θεωρίες της γερμανικής και της γαλλικής σχολής επί του θέματος [1]. Η ουσία είναι μία και ο μπακλαβάς γωνία, που λέει κι ένας θείος μου, καλή του ώρα. Ο Έλληνας και η Ορθοδοξία για πολλά-πολλά χρόνια ήταν έννοιες ταυτόσημες. Και, πιστεύαμε-δεν πιστεύαμε, ήταν και τιμή μας και καμάρι μας κι άμα μας έλεγες και τίποτα σε σφάζαμε και στο γόνατο. Όχι, να τα λέμε κι αυτά, γιατί για το χατήρι της ρημάδας της παγκοσμιοποίησης πρέπει σώνει και ντε να τα κάνουμε ίσωμα όλα. Και να μην μας μείνει ταυτότητα, να μην υπάρχουν χρώματα, ένα απέραντο γκρίζο να μας τυλίγει σαν της αράχνης του κουκούλι. Και μεις εκεί, βουρ στην παγίδα, τη νοημοσύνη μας μέσα!

Όχι, δεν είμαι καθόλου υπέρ των κλειστών συνόρων και των στεγανών. Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί να μην μπορούμε όλοι να συνυπάρξουμε έχοντας και τις ιδιαιτερότητές μας. Τη γλώσσα μας, τη θρησκεία μας, τα έθιμά μας, την ιστορία μας. Και γιατί θα πρέπει ξαφνικά για το χατήρι του «εκμοντερνισμού» και της «ανάπτυξης» να ξεχάσουμε τους εθνικούς μας ευεργέτες και ήρωες. Να ξεχάσουμε τους νεκρούς μας. Συμφωνώ, ο εθνικισμός [2], όπως και κάθε τι ακραίο, δεν είναι καλός. Αλλά μην το κάνουμε και τελείως σκορποχώρι! Ναι ρε παιδιά, μπροστά πάμε, αλλά γιατί θα πρέπει να πάμε χωρίς παιδεία και μόρφωση; Χωρίς ένα σύνολο αξιών; Χωρίς θρησκεία; Χωρίς ταυτότητα; Χωρίς προσωπικότητα; Χωρίς τσίπα πάνω μας;

Να που χρησιμεύουν, επίσης, οι εθνικές επέτειοι, αγαπητέ άσχετε. Βοηθάνε να μην ξεχνάς ποιος είσαι, ή τουλάχιστον ποιος ήσουνα πριν αλλοτριωθείς εντελώς.


[1] Η έννοια του έθνους παραλλάσσει ανάμεσα σε δύο σχολές που την αντιλαμβάνονται διαφορετικά η κάθε μία. Η παραπάνω οριοθέτηση της έννοιας του έθνους απαντάται στην γερμανική περί έθνους σχολή. Η δεύτερη σχολή είναι η γαλλική περί έθνους, όπου ως έθνος νοείται το σύνολο των ανθρώπων που αυτοπροσδιορίζονται και εντάσσουν εαυτόν (αίσθημα του ανήκειν) σε ένα συγκεκριμένο έθνος, ανεξαρτήτως βιολογικής καταγωγής ή γλώσσας κ.λπ. (πηγή: Wikipedia.org)

[2] Εθνικισμός: Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η έννοια του εθνικισμού, ορίζεται ως εξής: Ο εθνικισμός είναι η απόλυτη και με πάθος προσήλωση των ατόμων στο έθνος τους, η οποία φτάνει ως την περιφρόνηση και την εχθρότητα προς άλλα έθνη τα οποία θεωρεί κατώτερα. (πηγή: Wikipedia.org)

Ίσως σας αρέσει και

Αφήστε το σχόλιο σας

*

Ας γνωριστούμε

Όσοι αγαπάτε τη γραφή και μ’ αυτήν εκφράζεστε, είστε ευπρόσδεκτοι στη σελίδα μας. Μέσω της γραφής δημιουργούμε, επικοινωνούμε και μεταδίδουμε πολιτισμό. Φροντίστε τα κείμενά σας να έχουν τη μορφή που θα θέλατε να δείτε σε αυτά σαν αναγνώστες. Τον Μάρτιο του 2016 ίδρυσα τη λογοτεχνική ιστοσελίδα «Λόγω Γραφής», με εφαλτήριο την αγάπη μου για τις τέχνες και τον πολιτισμό αλλά και την ανάγκη ... περισσότερα

Αρχειοθήκη