Η Κατερίνα Ευαγγέλου – Κίσσα συνομιλεί με τον συγγραφέα Αλέξανδρο Κεφαλά

Ο Αλέξανδρος Κεφαλάς είναι ένας νέος άνθρωπος σχεδόν ιδιαζόντως μοντέρνος, μα παράλληλα «παλαιάς κοπής». Έχει καταφέρει να συνδυάσει δύο διαφορετικά προφίλ. Εκείνο του αντικομφορμιστή αντάρτη, που εξεγείρεται έναντι κάθε κοινωνικής αδικίας και ρατσιστικής διάκρισης, μαζί με εκείνο του αβρού, στυλάτου bon viveur.

Πνεύμα ανήσυχο, με βαθιές κοινωνικές αναζητήσεις, ιδιαιτέρως ευαίσθητος μα παράλληλα τόσο σταθερά δυναμικός. Τον Αλέξανδρο τον χαρακτηρίζει η ευγένεια και η εξαιρετική αίσθηση του savoir vivre, ασχέτως εάν ηθελημένα το αγνοεί κατά καιρούς. Τα γραπτά του ταλαντεύονται ανάμεσα στον ρομαντισμό και την ωμή, αφτιασίδωτη πραγματικότητα. Αγαπά άκρα αντίθετα, είναι άκρα αντίθετα. Με τον Αλέξανδρο θα μπορούσε κάποιος να απολαύσει ένα εξαιρετικό δείπνο υπό το φως των κεριών, πίνοντας ένα πανάκριβο πόρτο και αναλύοντας την ιστορία της τέχνης. Τον Αλέξανδρο θα μπορούσε επίσης κάποιος να τον δει ζωσμένο με πανό και ντουντούκες, να διαδηλώνει υπέρ του συμφώνου συμβίωσης, περπατώντας αγόγγυστα για πολλά χιλιόμετρα.

Αυτό που αγάπησα στον Αλέξανδρο και αποφάσισα να τον συμπεριλάβω στου Όμορφους Ανθρώπους μου, είναι το θάρρος του και η ευγένειά του. Έχει γνώμη και άποψη και πάντα εκφράζεται ανοιχτά, ακόμα και εάν αυτό μπορεί να του κοστίσει. Καταπιάνεται με εκ διαμέτρου αντίθετα θέματα και τα καταφέρνει μια χαρά. Και πάνω απ ‘όλα, τηρεί τις ισορροπίες, σαν σωστός gentleman.

Είναι χαρά μου που σήμερα σας παρουσιάζω έναν νέο, πολλά υποσχόμενο, Όμορφο Άνθρωπο. Καλωσορίζω τον Αλέξανδρο Κεφαλά και τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως τόσο για την φιλική του διάθεση όσο και για την προθυμία του.


Σπούδασες Ιστορία της Τέχνης. Τι ήταν αυτό που σε ώθησε σε αυτό το αντικείμενο; Ανέκαθεν λάτρευα την ιστορία και εν γένει οτιδήποτε έχει σχέση με το παρελθόν. Το πρώτο μου δίπλωμα ήταν πάνω στη Συντήρηση Έργων Τέχνης & Αρχαιοτήτων αλλά φύση κυρίως θεωρητική ως είμαι αποφάσισα μετά το στρατιωτικό μου να συνεχίσω τις σπουδές μου πάνω στην Ιστορία της Τέχνης. Πιστεύω πως ασυνείδητα στην απόφαση αυτή επέδρασε η διαρκής αναζήτηση του κάλλους σε όλες τις εκφάνσεις του και δη στην τέχνη, που από μικρή ηλικία με ‘έτρωγε’. Είμαι ευαίσθητος στο ‘ωραίο’ σε οποιαδήποτε μορφή το συναντώ, συνεπώς ο χώρος της τέχνης δε θα μπορούσε να με αφήσει ασυγκίνητο. Άλλωστε πάντα πρέσβευα πως οι σπουδές είναι θέμα καθαρά προσωπικού ‘βίτσιου’ και δεν πρέπει να έχουν μόνο σχέση με την επαγγελματική μας αποκατάσταση.

Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σου με την συγγραφή; Όντας στο τελευταίο έτος του κολεγίου κι ενώ είχα να παραδώσω ένα πλήθος εργασιών άρχισα, ίσως και από αντίδραση, να γράφω το πρώτο μου μυθιστόρημα εποχής («Η Αγγλίδα Κυρία» εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ). Κοιτάζοντας πίσω μετά από τόσα χρόνια δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα τι ήταν εκείνο που με ώθησε στη συγγραφή. Ποτέ μου δεν ανήκα σε κάποια λογοτεχνική λέσχη και  ουδέποτε παρακολούθησα τα λεγόμενα ‘σεμινάρια δημιουργικής γραφής’ που έχουν γίνει τελευταία του συρμού.  Ήμουν και θέλω να πιστεύω πως ακόμα είμαι δεινός αναγνώστης – τότε κυρίως της ευρωπαϊκής κλασσικής λογοτεχνίας, εξ ου και η θεματογραφία αλλά και το ύφος του πρώτου μου πονήματος ήταν επηρεασμένα απ’ αυτήν. Η συγγραφή προέκυψε τελείως φυσικά, σα μια συνέχεια των αναγνωσμάτων μου.  Υποδόρια σίγουρα υπήρξε κάποια εσωτερική ανάγκη έκφρασης κι επικοινωνίας, καθώς τότε ήμουν πιο εσωστρεφής και κλειστός,  συνεπώς με τη συγγραφή ανακάλυψα έναν απελευθερωτικό κώδικα επαφής τόσο με τον ψυχισμό μου όσο και με τον ‘έξω’ κόσμο.

Τα θέματά σου είναι κατά κύριο λόγο ανθρωποκεντρικά. Τι είναι αυτό που σε ιντριγκάρει για να ασχοληθείς μαζί τους και να γράψεις; Τι σε εμπνέει περισσότερο; Δε θα μπορούσαν να είναι κάτι άλλο… Είμαι θιασώτης του κοινωνικού ρεαλισμού. Δεν μπορώ να ταυτιστώ με οτιδήποτε εξωπραγματικό.  Ok, η λογοτεχνία αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από μυθοπλασία, αλλά προτιμώ το είδος εκείνο που δεν στερείται ρεαλιστικής βάσης. Ο άνθρωπος αλλά και το περιβάλλον  του με απασχολούν πάντα είτε καταπιάνομαι με το ιστορικό είτε με το σύγχρονο μυθιστόρημα/διήγημα/ποίημα. Μέσα από την παρατήρηση και την καταγραφή, το ‘μασκάρεμα’ της αλήθειας σε ιστορίες, προσπαθώ να ανακαλύψω τα κίνητρα και να αποκωδικοποιήσω τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Με ενδιαφέρει ο άνθρωπος κι όχι συνήθως όσα αυτός πρεσβεύει, αλλά κυρίως τα όσα κρύβει. Ως αντικείμενο, άλλωστε, για όλες τις τέχνες είναι πηγή ανεξάντλητη, κι ας φαίνεται εκ πρώτης όψεως κοινότυπη. Ζούμε σε κοινωνίες, οι διαπροσωπικές σχέσεις καλύπτουν μεγάλο μέρος της ζωής μας, κι αυτό που πιστεύω πως θα μείνει σε έναν μελλοντικό μελετητή της λογοτεχνίας είναι η αποτύπωση της δικής μας αλήθειας όπως τη ζούμε εδώ και τώρα.

Τι είδους λογοτεχνία αγαπάς περισσότερο και γιατί; Ονόμασέ μας κάποιους αγαπημένους σου συγγραφείς και αιτιολόγησέ μας την προτίμησή σου. Όπως προείπα, μου αρέσει ο ρεαλισμός στη λογοτεχνία και ιδίως οι συγγραφείς που με μαεστρία ξεδιπλώνουν τις πτυχές των ηρώων τους και το πώς αυτοί κινούνται στον πραγματικό χωροχρόνο  της κάθε ιστορίας. Το ψυχογράφημα αλλά και η συσχέτιση ήρωα/περιβάλλοντος στην αφήγηση είναι μείζονος σημασίας για μένα.  Γι’ αυτόν το λόγο ταυτίζομαι περισσότερο με τα έργα από την κλασσική ευρωπαϊκή λογοτεχνία, της Όστεν, του Μπαλζάκ, της Γκάσκελ, του Χένρι Τζέιμς, του Φόρστερ και τόσων άλλων, ενώ από τη δική μας νεοελληνική λογοτεχνία (με όλες τις ‘γενιές’ της) ξεχωρίζω το έργο του Καραγάτση,  του Χατζή, του Ταχτσή, του Κουμανταρέα και τόσων άλλων που για λόγους συντομίας παραλείπω. Αυτές οι ερωτήσεις για τις λογοτεχνικές προτιμήσεις νομίζω πως φέρνουν πάντα σε δύσκολη θέση έναν συγγραφέα, καθώς υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να ξεχάσει αγαπημένους ‘γραφιάδες’ που θαυμάζει και επιδρούν καταλυτικά στο έργο του.  Είμαι σίγουρος πως έχω κάνει το ίδιο…

Πιστεύεις πως η ελληνική βασική παιδεία, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί αυτή σήμερα, προάγει την αγάπη για τις τέχνες και τον πολιτισμό; Εννοείται πως όχι και λυπάμαι αν είμαι κατηγορηματικός. Από τα δικά μου σχολικά χρόνια μέχρι και σήμερα οι αποτυχημένες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις δυστυχώς ακόμα δίνουν έμφαση στη στείρα απομνημόνευση σε βάρος της κριτικής σκέψης και στις εξειδικευμένες γνώσεις με μοναδικό στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση. Αυτό φυσικά συμβαίνει και σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Έχουμε εγγράμματους  χωρίς καμία πνευματική καλλιέργεια ή γνώση γύρω από τη λογοτεχνία, τη μουσική, το θέατρο κι εν γένει τις εικαστικές τέχνες. Δε διδασκόμαστε αρκούντως στα σχολειά μας για τη δική μας μακραίωνη καλλιτεχνική ιστορία και τους εκπροσώπους της. Η ανάπτυξη του καλλιτεχνικού αισθητηρίου είναι καθαρά θέμα προσωπικής αναζήτησης στη χώρα μας. Και είναι κρίμα, γιατί λόγω ιστορίας θα έπρεπε να είναι στον πυρήνα της παιδείας μας…

Ποια είναι η γνώμη σου για τους σημερινούς νέους συγγραφείς των ελληνικών γραμμάτων; Πιστεύεις ότι έχουμε αξιόλογες δουλειές που προσθέτουν στην πνευματική καλλιέργεια των αναγνωστών; Όσο στερεότυπο κι αν ακούγεται, όπως κάθε κρίση έτσι και η δική μας ευνοεί τη δημιουργία. Υπάρχουν αρκετοί ομότεχνοι που αξίζει να διαβαστούν, γιατί έχουν μια ιδιαίτερη οπτική για τα πράγματα. Δε θα μπω στη διαδικασία να ξεχωρίσω ή να κατονομάσω συναδέλφους, γιατί πολύ φοβάμαι πως κάποιον θα αδικήσω. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει κόσμος που γράφει (κι αναφέρομαι στη σοβαρή λογοτεχνία και όχι στη ροζ παραφιλολογία και τα ευπώλητα βιβλία παραλίας) και αρκετοί εξ αυτών γράφουν καλά. Στα χέρια μου μάλιστα κατά καιρούς φτάνουν χειρόγραφα νέων επίδοξων συγγραφέων που αξίζουν να διαβαστούν. Το κακό είναι ότι λόγω των χαλεπών καιρών οι εκδοτικοί έχουν γίνει υπέρ το δέον επιλεκτικοί και δε δίνουν πάντα βήμα σε νέους ανθρώπους, αν δεν έχουν και τις κατάλληλες πάντα δημόσιες σχέσεις (γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε) και θα σταματήσω εδώ… Λογοτεχνικά σημεία και τέρατα των καιρών μας, δυστυχώς.  Δε γνωρίζω πώς θα χαρακτηριστεί η γενιά μας στο μέλλον (μεταπολιτευτική ίσως;) πάντως σίγουρα έχει να επιδείξει αξιόλογες φωνές.

Ποια η γνώμη σου για τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής; Πώς αισθάνεσαι για τα e-books; Για τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής οι απόψεις διίστανται και εν Ελλάδι ακόμα δε με έχουν κερδίσει για τον εξής λόγο: δε γίνονται συστηματοποιημένα όπως στο εξωτερικό τις τελευταίες δεκαετίες. Συμπεριφερόμαστε λες και τα ανακαλύψαμε ξαφνικά και προσπαθούμε ακόμα να ‘οργανωθούμε’ και να δούμε τι ‘παίζει’ με αυτό το φαινόμενο… Για παράδειγμα, διοργανώνονται από διάφορους φορείς επίσημους και μη (από λέσχες ανάγνωσης και βιβλιοπωλεία μέχρι ιδιωτικές σχολές και εκπαιδευτήρια), δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα (επαφίεται η διδακτέα ύλη και η προσέγγιση στον εκάστοτε οργανωτή/διδάσκοντα), τέλος  οι διδάσκοντες προέρχονται  κυριολεκτικά από παντού (από καταξιωμένους λογοτέχνες με πολλές εκδόσεις και πανεπιστημιακούς θεωρητικούς μέχρι απλούς φιλολόγους και πρωτοεμφανιζόμενους του ενός βιβλίου κοκ). Αν η δημιουργική γραφή πρέπει να ‘διδαχθεί’, ας την αντιμετωπίσουμε ως επιστήμη κι όχι ερασιτεχνικά όπως συμβαίνει. Επίσης δεν πρέπει να ‘πουλάμε’ φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Όποιος παρακολουθεί τα σεμινάρια αυτά δε σημαίνει πως θα γίνει συγγραφέας, πόσω μάλλον καλός. Όπως τα εργαστήρια  Καλών Τεχνών και τα ωδεία δίνουν τις κατευθυντήριες γραμμές και ‘ξεκλειδώνουν’ το ταλέντο, την έφεση, εάν υπάρχουν, το ίδιο συμβαίνει ή πρέπει να συμβαίνει και με αυτά τα σεμινάρια. Κι εγώ ασχολήθηκα χρόνια με τη μουσική, δεν είχα όμως την αξίωση να γίνω βιρτουόζος σολίστας, ήξερα τους περιορισμούς μου.

Όσον αφορά τα e-books δε θα είμαι αντικειμενικός, γιατί ακόμα δε με αφορούν. Είμαι παραδοσιακός στην ανάγνωση… Θέλω να αισθάνομαι τις σελίδες, το βάρος των τυπογραφικών στοιχείων στα χέρια μου. Δεν είμαι και πολύ της τεχνολογίας και της ψηφιακής εποχής,  φοβάμαι.  Φυσικά, η επιλογή για όποιον αρέσκεται σε αυτό το είδος της σύγχρονης ανάγνωσης θα πρέπει να υπάρχει, δεν το συζητώ.

Θα ξεχώριζες κάποιο από τα έργα σου και γιατί; Ποια τα μελλοντικά σου σχέδια; Δύσκολη ερώτηση… Κάθε δημιουργός αγαπά εξίσου όλα του τα δημιουργήματα, καθώς αυτά αναφέρονται σε συγκεκριμένες φάσεις κι αναζητήσεις της καλλιτεχνικής του πορείας που τον έκαναν αυτό που είναι.  Δεν μπορεί εύκολα να ξεχωρίσει ή να απορρίψει κάποια, κι ας το κάνει ενίοτε (βλέπε τα Αποκηρυγμένα του Καβάφη). Εντούτοις ιδιαίτερη θέση, καθώς λογοτεχνικά τα θεωρώ και τα πιο ώριμα, κατέχουν τα δύο τελευταία μου βιβλία. Το «Γλυκό Κυδώνι», εκδόσεις Τσουκάτου,  που έχει να κάνει με το Αϊβαλί γιατί εξιστορεί την αληθινή ιστορία ανθρώπων μου αγαπημένων και αποτελεί για  μένα έναν φόρο τιμής και μνήμης που έπρεπε δια της γραφίδας μου ν’ αποδώσω, και το «Νυχτερινός Διαβάτης», εκδόσεις Λέμβος, γιατί στις δέκα του σύγχρονες αφηγήσεις ο αναγνώστης μπορεί να συνθέσει το ψηφιδωτό μιας κοινωνίας την οποία ξέρει, αγαπά ή μισεί, αλλά σίγουρα δεν μπορεί ν’ αποφύγει καθώς είναι αληθινή.

Αυτήν την περίοδο ολοκλήρωσα και ‘χτενίζω’ μια δεύτερη συλλογή 32 μικρών και μεγάλων διηγημάτων και ‘έπιασα’ εκ νέου ένα μυθιστόρημα που είχα ξεκινήσει πριν από δύο χρόνια. Μες στο 2016 θα επανεκδοθεί αναθεωρημένο  από τις εκδόσεις Λέμβος κι ένα παλιότερό μου μυθιστόρημα. Δεν έχω παράπονο, είμαι συγγραφικά απασχολημένος για τα επόμενα χρόνια…


Ο Αλέξανδρος Κεφαλάς γεννήθηκε στα Εξάρχεια το 1977. Είναι απόφοιτος του Αμερικάνικου Κολεγίου της Ελλάδας στον τομέα της Ιστορίας της Τέχνης. Στο παρελθόν εργάσθηκε ως επιμελητής έκθεσης σε γκαλερί των Αθηνών, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της ιστορίας της τέχνης. Στα ελληνικά γράμματα εμφανίστηκε το 2007. Έχει γράψει ιστορικό και σύγχρονο μυθιστόρημα, διηγήματα, ποίηση, παραμύθι. Το 2012 συνεργάσθηκε με το λογοτεχνικό fanzin “Αστυδρόμος”. Σήμερα είναι υπεύθυνος λογοτεχνικής αξιολόγησης στις εκδόσεις Λέμβος.

Βιβλία του συγγραφέα:

  1. Η Αγγλίδα Κυρία , 2007, εκδόσεις Διόπτρα
  2. Επικίνδυνες Συνδέσεις , 2011, εκδόσεις Άπαρσις
  3. Ιερό Πάθος, 2013, εκδόσεις Άπαρσις
  4. Άπολις, 2013, εκδόσεις Οδός Πανός
  5. Γλυκό Κυδώνι, 2013, εκδόσεις Τσουκάτου
  6. Τα ποιήματα του 2013, συλλογικό-Ανθολογία, 2014, εκδόσεις των (δε)κάτων,
  7. Νυχτερινός Διαβάτης-Δέκα Αστικές Αφηγήσεις, 2014, εκδόσεις Λέμβος
  8. Μια ματιά στον κόσμο της Τζέιν Όστεν, Σειρά Μικρά Βιογραφικά, 2015, εκδόσεις Λέμβος

 

Ίσως σας αρέσει και

Αφήστε το σχόλιο σας

*

Ας γνωριστούμε

Όσοι αγαπάτε τη γραφή και μ’ αυτήν εκφράζεστε, είστε ευπρόσδεκτοι στη σελίδα μας. Μέσω της γραφής δημιουργούμε, επικοινωνούμε και μεταδίδουμε πολιτισμό. Φροντίστε τα κείμενά σας να έχουν τη μορφή που θα θέλατε να δείτε σε αυτά σαν αναγνώστες. Τον Μάρτιο του 2016 ίδρυσα τη λογοτεχνική ιστοσελίδα «Λόγω Γραφής», με εφαλτήριο την αγάπη μου για τις τέχνες και τον πολιτισμό αλλά και την ανάγκη ... περισσότερα

Αρχειοθήκη